Sirküler Sayı: 2021/171
Bilindiği üzere çok uluslu şirketlerin bir kısmı uluslararası vergi anlaşmaları, vergi cennetleri, küresel vergi rekabeti ve dijital hizmetler dolayısıyla gerek mukim oldukları ülkelerde gerekse faaliyette bulundukları diğer ülkelerde elde etmiş oldukları kazançlar üzerinden ödemeleri gereken vergileri ya ödememekte yada ödemeleri gerekenden daha az tutarda ödemektedir. Bu nedenle OECD ve G20 ülkeleri, vergi matrahı aşınması yoluyla kar aktarımı (BEPS) ile mücadele etmek amacıyla 15 maddelik bir eylem paketi hazırlamıştır. Covid -19 Pandemi döneminde söz konusu önlemlere ek olarak ABD önderliğinde G7 ülkeleri tarafından çok uluslu şirketlerin (dijital hizmet verenler dahil) kazançlarının kazancı elde edildiği ülkede vergilendirilmesini sağlamak için küresel asgari kurumlar vergisi oranı ile ilgili olarak bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda OECD, uluslararası vergi kurallarının güncellenmesi ve özellikle çok uluslu şirketlerin elde etmiş oldukları kazançların elde edildiği ülkelerde vergilendirilmesi konusunda küresel hasılanın %90’nından fazla milli hasılaya sahip 130 ülkenin (Türkiye de bu ülkelere dahildir) bu çalışmaya destek verdiklerini açıklamıştır.
OECD tarafından koordine edilen iki ayaklı çalışmanın ilk ayağı, çok uluslu şirketlerin (dijital şirketler dahil) elde etmiş olduğu kazançların ve ilgili ülkelerde ödemeleri gereken vergilerin kazancın elde edildiği ülkeler arasında adaletli olarak dağılımının sağlanmasıdır. Söz konusu çalışma ile çok uluslu şirketlerin mukim oldukları ülke haricinde faaliyette bulundukları veya kazanç elde ettikleri diğer ülkelerde de vergi ödemelerinin sağlanması amaçlanmaktadır. Böylece çok uluslu şirketler diğer ülke vatandaşlarına yapmış oldukları satışlardan elde etmiş oldukları kazançlar üzerinden vergi ödemek durumunda kalacaklardır.
Çalışmanın ikinci ayağı ise uluslararası vergi rekabeti nedeniyle sıfır veya düşük kurumlar vergisi oranı yerine küresel bir asgari kurumlar vergisi oranının uygulanarak çok uluslu şirketlerin faaliyette bulundukları ülkelerde vergi ödemelerinin sağlanmasıdır. Böylece dijital şirketler ile diğer çok uluslu şirketlerin kazanç elde ettikleri ancak fiziken bulunmadıkları ülkelerde de vergi ödemeleri sağlanmış olacaktır. Küresel asgari kurumlar vergisi oranının %15 olması beklenmektedir.
Söz konusu uygulamayı ABD desteklerken İrlanda gibi düşük oranlı kurumlar vergisi uygulayan ülkeler ise bu uygulamaya karşı çıkmaktadırlar.
Çalışmanın ilk ayağı ile yıllık 100 milyar ABD Dolar tutarındaki kazancın ilgili ülkelerde vergilendirilmesi, ikinci ayağı olan %15 asgari küresel kurumlar vergisi oranı ile de 150 milyar ABD Doları vergi gelirinin elde edileceği tahmin edilmektedir.
G-7 ülkeleri taslak çalışma üzerinde anlaşmış bulunmaktadır. G-20 ülkeleri ise Temmuz ayında İtalya’da yapacakları toplantıda söz konusu taslak üzerinde çalışma yapacaklardır.
OECD tarafından yapılan bu çalışmanın 2021 Ekim gibi tamamlanması ve 2023 yılında ise uygulamaya konulması planlanmaktadır.
