Fortune Ekim 2018, Çifte Vatandaşlığı Olanlara İntikal Eden Yurt Dışındaki Mallar

Değerli Fortune okuyucuları,

Bu yazımda Veraset ve İntikal Vergisi uygulamasında yurt dışında yaşayan ve çifte vatandaşlığı olanlara intikal eden yurt dışındaki mallarla ilgili değerlendirmelerimi sizinle paylaşmak istiyorum.

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 1959 yılında vergi mevzuatımıza girmiştir. Her ne kadar altmış yıla yakın süre geçmiş ve bu arada ekonomik aktiviteler önemli oranda değişmiş olsa da küçük değişiklikler dışında, Kanun ilk yayım tarihindeki ruhunu aynen taşımaktadır.

Kanunun birinci maddesinde Veraset ve İntikal Vergisi kapsamına giren hususlar sayılmıştır. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabi bulunmaktadır. Yine bu vergi, Türk tabiiyetinde bulunan şahısların ecnebi memleketlerde aynı yollardan iktisap edecekleri mallara da uygulanmaktadır. Özetle Türk vatandaşı olan bir kişinin dünyanın neresinde olursa olsun sahip olduğu malların yine bir Türk vatandaşına miras veya ivazsız (bir bedel karşılığı olmaksızın) intikal etmesi halinde intikal eden mallar Veraset ve İntikal Vergisine tabi bulunmaktadır. Ayrıca sahibi kim olursa olsun Türkiye’de bulunan malların herhangi bir suretle başka bir şahsa intikal etmesi halinde de söz konusu malların intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir. Bu şahısların Türk vatandaşı olup olmamalarının vergileme açısından bir önemi yoktur. Söz konusu tanıma bakıldığında Kanunun kapsamının oldukça geniş tutulduğunu görürüz. Buna karşın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının Türkiye sınırları dışında bulunan malını miras veya diğer bir suretle ivazsız bir tarzda iktisap eden ve Türkiye'de ikametgâhı olmayan yabancı şahıslar Veraset ve İntikal Vergisi kapsamı dışındadır.

Kanunun kapsamı açık gibi görünmekle birlikte uygulamada bazı sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.  Özellikle 1960’lı yıllardan sonra Türk vatandaşlarının göçü ile çifte vatandaşlık durumu halinde, çifte vatandaş olanların Kanun kapsamında olup olmadığı belli değildir. Bu kişilerin yabancı sayılmaları ve Türkiye’de ikamet etmemeleri halinde bunlara intikal eden ve Türkiye dışında bulunan mallar vergiye tabi olmayacaktır. Ancak Türk vatandaşı sayılırlarsa bu mallar vergiye tabi olacaktır.

Kanaatimizce Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun çağdaş bir yapıya kavuşturulması ve vatandaşlık esasından vaz geçilerek ikamete bağlı vergileme yoluna gidilmesi en mantıklı çözüm olarak gözükmektedir.

Leon Aslan Coşkun