7326 Sayılı Kanun Kapsamında İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

Kanunda yer alan alacakların yapılandırılması, vergi ve matrah artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve sabit kıymetlerde yeniden değerlemeye ilişkin düzenlemeler hakkında özet bilgileri 06.06.2021 – 2021/135 sayılı sirkülerimizde paylaşmıştık.

Bu sirkülerimizde, 7326 sayılı Kanun ile;

• İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar,

• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar,

• Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler,

hakkında yapılan düzenlemelere dair detaylı bilgilendirme yapılacaktır. 

1. İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar

1.1. Bildirim süresi

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir.

Mükellefler, işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve süreli yayınları kendileri veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedelleri üzerinden %4 oranında katma değer vergisi hesaplayarak ve ayrı bir beyanname ile 31.08.2021 tarihine kadar sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemeleri durumunda, söz konusu basılı kitap ve süreli yayınları defterlerine kaydedebileceklerdir. Ödenen bu vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilebilecek ancak iadeye konu edilemeyecektir. Bu emtia için 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmayacaktır.

1.2. Bildirilen sabit kıymetlerde amortisman

Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır.

1.3. Bildirilen kıymetler için bilançoda karşılık hesabı açılması

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine kaydedecekleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklardır.

Emtia için ayrılan karşılığın, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir.

Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunacaktır.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

1.4. Bildirilecek kıymetler için sorumlu sıfatıyla KDV beyanı ve ödenmesi

Beyan edilecek makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi oldukları KDV oranının yarısı esas alınarak KDV hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde (31.08.2021 tarihine kadar) ödenecektir.

Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan KDV’nden indirilemeyecektir. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilecektir. Bu emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için KDV Kanunu’nun 9. maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmayacaktır.

1.5. Bildirilen kıymetlerin satılması

Bildirilen kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamayacaktır.

1.6. Özel Tüketim Vergisi

ÖTV konusuna giren malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV’ni, sorumlu sıfatıyla KDV beyanının verilme süresi içinde (31.08.2021 tarihine kadar) ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri halinde bu mallar bakımından ÖTV Kanunu’nun 4. maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmü uygulanmayacaktır. Bu şekilde beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmeyecektir.

Bu hükmün uygulanmasına ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmayacaktır.

2. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil),

• Emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını,

• Makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini

dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebileceklerdir.

Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır.

Bu kapsamda ödenmesi gereken KDV, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir.

3. Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2020 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan

• Kasa mevcutları,

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini,

31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir.

Beyan edilecek tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

Ödenecek vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecek; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir.

Beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2021 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri Kanunun 6. maddesinin 3. fıkrasında öngörülen beyanname verme süresi içinde yapılacak ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz aranmayacaktır