Sirküler Sayı: 2021/101
30/04/2021 – 2021/99 sayılı sirkülerimizde yer verdiğimiz 7318 sayılı Kanunun 15. Maddesi ile 7226 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 3- (1) Covid-19 salgın hastalığıyla mücadele kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
a) İbraz süresinin son günü 30.04.2021 ila 31.05.2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden çekler, bu tarihler arasında ibraz edilemez; 01.06.2021 tarihinden sonra, kalan ibraz süresi içinde ibraz edilebilir.
b) 30.04.2021 ila 31.05.2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasında vadesi gelen kambiyo senedine dayalı alacaklar hakkında; bu tarihler arasında icra ve iflas takibi başlatılamaz, ihtiyati haciz kararı verilemez ve başlamış olan takipler durur.
c) 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamına giren kamu idarelerinin kamu hukukundan veya özel hukuktan doğan alacakları hakkında, 30.04.2021 ila 31.05.2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasında icra ve iflas takibi başlatılamaz.”
30.04.2021 tarih ve 31470 sayılı Resmî Gazete’de (Mükerrer), yukarıdaki yasal düzenlemenin (a) bendinin uygulanmasına dair yayınlanan tebliğde aşağıdaki düzenlemelere yer verilmiştir:
“Uygulama usul ve esasları
(1) 7226 sayılı Kanunun geçici 3. maddesi ile Covid-19 salgın hastalığıyla mücadele kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak hak kayıplarının önlenmesi amacıyla; ibraz süresinin son günü 30.04.2021 ilâ 31.05.2021 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasına isabet eden çeklerin bu tarihler arasında ibraz edilemeyeceği; 01.06.2021 tarihinden sonra, kalan ibraz süresi içinde ibraz edilebileceği hükme bağlanmıştır.
Anılan hükmün gerekçesinde; tam kapanma ile birlikte ticari hayatta meydana gelecek yavaşlamanın tacir ve esnaf bakımından olası olumsuz etkilerini azaltabilmek ve tam kapanma dönemi içinde ödemelerini planlayabilmelerine imkân verebilmek amacıyla, tacir ve esnafın 30.04.2021 ilâ 31.05.2021 tarihleri arasına isabet eden kambiyo senedinden ve özellikle çek ve bonodan kaynaklanan borçları ile kamu idarelerine olan borçlarına ilişkin olarak 2021 yılı Mayıs ayı sonuna kadar yasal takip başlatılmamasının amaçlandığı ifade edilmiştir.
Söz konusu düzenlemeyle Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle uygulanan kısıtlama tedbirleri kapsamında çekini bankaya ibraz edemeyen alacaklının hakkının korunmasının yanı sıra borçlunun ödeme günü bu tarihler arasına denk gelen borçlarını 01.06.2021 tarihinden sonra ödeyebilmesine de imkân sağlanmıştır.
(2) 7226 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesi kapsamında;
a) İbraz süresinin son günü, 30.04.2021 ila 31.05.2021 tarihleri arasına isabet eden çeklerin, belirtilen tarihler arasında bankaya ibraz edilmesi halinde, çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir.
b) İbraz süresinin son günü, 30.04.2021 ila 31.05.2021 tarihleri arasına isabet eden çeklerin, belirtilen tarihler arasında bankaya ibraz edilmesi ve çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunmaması halinde, 01.06.2021 tarihinden önce 5941 sayılı Çek Kanunu kapsamında karşılıksızdır işlemi yapılmayacaktır. 01.06.2021 tarihinden sonra ise söz konusu çeklerle ilgili gerekli işlemler yapılabilecektir.”
Yasada açık bir şekilde “çeklerin ibraz edilemeyeceği” belirtilmişken ve yasa değişikliği yapmadan, tebliğ düzenlemesi ile söz konusu tarihler arasında çeklerin ödenmek üzere bankalara ibrazının mümkün kılınması ve bankaların da çek hesaplarında karşılığı varsa ödeme yapmakla yükümlü tutulmasının hukuki yönden tartışmalı olduğu düşüncesindeyiz.
