HAMİLİNE YAZILI PAY SENETLERİNİN MERKEZİ KAYIT KURULUŞUNA BİLDİRİLMESİ VE KAYIT ALTINA ALINMASI HAKKINDA TEBLİĞ

Tebliğ, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca payları kayden izlenen şirketler dışında kalan anonim şirketleri kapsamaktadır.

Tebliğ 06.04.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bilindiği üzere 31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı (5. Mükerrer) Resmî Gazete’de yayınlanan 7262 sayılı Kanun ile Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan değişiklik sonucunda, hamiline yazılı pay senetlerinin 01.04.2021 tarihinden itibaren Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) bildirme yükümlülüğü getirilmişti. Düzenleme kapsamında hamiline yazılı pay senedinin zilyedi bulunduğunu ispat eden ve Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilen kimseler, şirkete karşı pay sahipliğinden doğan haklarını kullanabileceklerdir.

31.12.2021 tarihine kadar, genel kurulu toplantıya çağıranlar tarafından genel kurula katılabilecekler listesi düzenlenirken tebliğin geçici 1. maddesi uyarınca MKK’na bildirilmek üzere şirkete başvuruda bulunan ancak henüz şirket tarafından MKK’na bildirilmeyen pay sahipleri de dikkate alınacaktır.

Söz konusu düzenlemeler hakkında 04/01/2021 – 2021/4 ve 08/02/2021 – 2021/39 sayılı sirkülerlerimizde bilgilendirme yapılmıştı. Düzenlemeleri başlıklar halinde özetleyerek hatırlatacak olursak:

Hamiline yazılı pay senedinin zilyedi bulunduğunu ispat eden ve MKK’na bildirilen kimseler, şirkete karşı pay sahipliğinden doğan hakları kullanabilecektir.

Hamiline yazılı pay senedi sahipleri MKK’na bildirilmedikçe şirkete karşı pay senedi sahipliğinden doğan haklarını bildirim yapılana kadar kullanamayacaktır.

Yönetim Kurulu, Genel Kurul Toplantılarında “Hazır bulunanlar listesi”ne dahil edilecek hamiline yazılı pay senedi sahiplerini de MKK’dan sağlayacağı "pay sahipleri çizelgesi"ne dahil edecektir.

Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgiler, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce MKK’na bildirilecektir.

Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, ancak zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralan tarafından MKK’na yapılacak bildirimle hüküm ifade edecektir.

Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde MKK’na yapılan bildirim tarihi esas alınacaktır.

MKK tarafından hamiline yazılı pay senetleriyle ilgili tutulan kayıtlar, ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılacaktır.

Hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’na bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılan tebliğle belirlenecektir.

Hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, 31.12.2021 tarihine kadar MKK’na bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvuracaktır. Başvuru üzerine anonim şirket yönetim kurulu, beş iş günü içinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’na bildirecektir. Pay sahipleri anonim şirkete başvurmazsa Türk Ticaret Kanunu’ndan doğan paya bağlı haklarını gerekli başvuru yapılıncaya kadar kullanamayacaktır. Başvuru veya bildirim yapılmaması halinde Türk Ticaret Kanunu’nun 562/13. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.  

7262 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Suçlar ve cezalar” başlıklı 562. maddesine eklenen 13. fıkraya göre;

• Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerini, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce TTK’nun 486. Maddesinin ikinci fıkrası gereği MKK’na bildirmeyenler için 20.000 TL,

• Hamiline yazılı pay senetlerinin devirlerini TTK’nun 489. Maddesinin birinci fıkrası gereği MKK’na bildirmeyenler için 5.000 TL

idari para cezası uygulanacaktır. 

Mevcut durumda hamiline yazılı pay senedi sahibi olanların 31.12.2021 tarihine kadar MKK’na bildirim yapılması için şirkete başvurmamaları halinde veya pay sahibi tarafından süresi içinde başvuru yapıldığı halde şirket yönetim kurulu tarafından süresi içinde MKK’na bildirim yapılmaması halinde de (TTK’nun geçici 14. Maddesi uyarınca) yukarıda yer verilen cezalar uygulanacaktır.

Yukarıda kısaca özetlenen düzenlemelerin uygulama usul ve esasları sirkülerimiz ekinde yer alan tebliğ ile düzenlenmiştir.

1. Mevcut hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin şirkete başvurusu ve şirket tarafından bunların MKK’na bildirimi

Tebliğin geçici 1. maddesinde bu konuya dair özel düzenleme yer almıştır.

06.04.2021 tarih itibariyle, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, MKK’na bildirilmek üzere pay senetleri ve tebliğ ekinde yer alan Ek-2’deki örneğe uygun iki suret halinde düzenlenen formla birlikte şirkete başvuracaktır.

Pay senedinin gerçekliği ve geçerliliği ile pay sahibine ilişkin bilgilerin doğruluğu yönetim kurulunca kontrol edilerek formun her iki sureti temsile yetkili yönetim kurulu üyesince imzalanacaktır. Islak imzalı formun bir sureti pay sahibine verilecek ve pay senedi şirket tarafından teslim alınacaktır

Pay senedi ve pay sahibine ilişkin tebliğin 4. maddesinin ikinci fıkrasında sayılan bilgiler şirketi temsile yetkili olanlarca beş iş günü içinde MKK’na bildirilerek bu amaçla oluşturulan sisteme kaydedilecektir. Yapılan bildirimde ayrıca şirkete ilişkin iletişim bilgilerine yer verilecektir. Pay senedi sistemde ilgili şirketle ilişkilendirilerek özel algoritma ile üretilen tekil numara altında senet sahibi adına kaydedilecektir. Yapılan kayıtlar ve üretilen tekil numaralara ilişkin bilgiler MKK sisteminden elektronik ortamda alınacaktır.

MKK tarafından senet için üretilen tekil numara senet üzerinde görülebilecek bir yere şirket tarafından yazılacak ve imzaya yetkili olanlardan en az ikisi tarafından imzalanacaktır. Birinci fıkra uyarınca düzenlenen formlar, temsile yetkili yönetim kurulu üyesi ve pay sahibi tarafından ayrıca imza edilecektir. Pay senetleri ve formun bir sureti pay sahibine iade edilecektir. Söz konusu form pay senedinin şirkete teslimi ve senedin pay sahibine iadesinin ispatı dışında herhangi bir amaçla kullanılamayacaktır.

Pay sahipleri, şirkete başvurmamaları halinde Kanundan doğan paya bağlı haklarını başvuruda bulununcaya kadar kullanamayacaktır.

Pay sahibi tarafından şirkete yapılan başvuru üzerine senedin kayıt altına alınması ve üretilecek tekil numaranın senet üzerine yazılması işlemlerinin pay sahibinin huzurunda aynı gün içinde yerine getirildiği hallerde ayrıca form düzenlenmeyebilecektir.

31.12.2021 tarihine kadar, genel kurulu toplantıya çağıranlar tarafından genel kurula katılabilecekler listesi düzenlenirken tebliğin geçici 1. maddesi uyarınca MKK’na bildirilmek üzere şirkete başvuruda bulunan ancak henüz şirket tarafından MKK’na bildirilmeyen pay sahipleri de dikkate alınacaktır.

2. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Bastırılması, Dağıtılması ve Devri

2.1. Pay senetlerinin bastırılması ve dağıtılması

Hamiline yazılı pay senetleri, pay bedellerinin tamamının ödenmesinin ardından yönetim kurulunun alacağı bir karara istinaden bastırılacaktır. Yönetim kurulu kararında asgari olarak, bastırılacak pay senetlerinin; adedi, tertibi, itibari değeri, temsil ettiği pay adedi ve tutarı, grubu, şirket tarafından verilen sıra numarası ile toplam pay adedi ve bu paylara karşılık gelen toplam pay bedeli belirtilecektir.

Şirketi temsile yetkili olanlarca, yönetim kurulu kararı ve bastırılacak her bir senedin dağıtılacağı hamiline yazılı pay sahibinin;

a) Gerçek kişi ise; adı, soyadı, vatandaşlığı, yerleşim yeri, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarası,

b) Tüzel kişi ise; unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası veya kayıtlı bulunduğu ülkede verilen sicil numarası ile merkez adresi,

c) İletişim bilgileri,

MKK’na bildirilerek bu amaçla oluşturulan sisteme kaydedilecektir. Yapılacak bildirimde şirketin iletişim bilgilerine de yer verilecektir. Pay senedi, sistemde ilgili şirketle ilişkilendirilerek özel algoritma ile üretilen tekil numara altında senet sahibi adına kaydedilecektir. Yapılan kayıtlar ve üretilen tekil numaralara ilişkin bilgiler MKK sisteminden elektronik ortamda alınacaktır.

Pay senetleri, MKK tarafından her bir pay senedi için üretilen tekil numarayı içerecek şekilde şirket tarafından bastırılacaktır. Pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin yönetim kurulu kararı tescil ve ilan edilecek, ayrıca bağımsız denetime tabi şirketlerde şirketin internet sitesine konulacaktır. Yönetim kurulu kararının tescilinden önce, hamiline yazılı pay senetlerinin MKK sistemine kaydedildiği ticaret sicili müdürlüğü tarafından teyit edilecektir.

Pay senetleri şirket adına imzaya yetkili olanlardan en az ikisi tarafından imzalanacak ve gerekli kontrollerin yapılmasının ardından imza karşılığında pay sahiplerine dağıtılacaktır.

Pay senetlerinin bastırılması, MKK’na bildirilmesi ve pay sahiplerine dağıtılması işlemleri, pay bedellerinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde tamamlanacaktır.

Sermaye artırımına bağlı olarak hamiline yazılı pay senedi bastırıldığı ve dağıtıldığı durumlarda da yukarıda yer verilen işlemler yapılacaktır.

2.2. Pay senetlerinin devri ve devrin bildirilmesi

Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, ancak zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralan tarafından MKK’na yapılacak bildirimle hüküm ifade edecektir. Devralan tarafından şirkete başvurulması durumunda devir bildirimi şirket aracılığıyla yapılacaktır.

Yapılacak bildirimde

a) Devralan gerçek kişi ise; adı, soyadı, vatandaşlığı, yerleşim yeri, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı değilse yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarasına,

b) Devralan tüzel kişi ise; unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası veya kayıtlı bulunduğu ülkede verilen sicil numarası ile merkez adresine,

c) Devralanın iletişim bilgilerine,

yer verilecektir. Bildirime pay senedinin bir örneği eklenecektir.

Bildirim üzerine devralan, ilgili senetle ilişkilendirilerek senede ilişkin tekil numara altında kaydedilecektir.

3. Pay Sahipleri Çizelgesi

3.1. Pay sahipleri çizelgesinin MKK’dan sağlanması

Genel kurulu toplantıya çağıranlar, genel kurula katılabilecekler listesini düzenlerken hamiline yazılı pay sahipleri bakımından MKK’dan sağlanan pay sahipleri çizelgesini dikkate alacaktır.

Pay sahipleri çizelgesinin hazırlanması için, şirketi temsile yetkili olanlarca genel kurul tarihinden en az iki gün önce MKK sistemi üzerinden başvuruda bulunulacaktır. Genel kurul toplantıya mahkeme tarafından yetkilendirilen kayyım veya pay sahibi, azlık, tasfiye memurları tarafından çağrılıyorsa başvuru bunlar tarafından yapılabilecektir. Pay sahipleri çizelgesinde hamiline yazılı pay sahiplerinin ad ve soyadları veya unvanları, adresleri, sahip oldukları pay miktarı, payların itibarî değerleri ve varsa grupları gösterilecektir.

Pay sahipleri çizelgesi MKK tarafından genel kurul gününden bir önceki gün MKK sistemindeki gün sonu kayıtları esas alınarak hazırlanacaktır. Hazırlanan pay sahipleri çizelgesi genel kurul günü MKK sisteminden genel kurulu toplantıya çağıranlar tarafından alınacaktır.

Söz konusu çizelgede yer alan pay sahipleri, bunların temsilcileri veya pay senedi üzerinde intifa hakkı tesis edilmişse, bu hakkı yönetim kuruluna belgelendirmek suretiyle intifa hakkı sahibi genel kurul toplantısına katılabilecektir.

Türk Ticaret Kanunu’nun 1527. maddesi uyarınca genel kurul toplantısına MKK’nun Elektronik Genel Kurul Sistemi ile elektronik ortamda katılım yönteminin uygulanacak olması halinde, bu madde uyarınca ayrıca talepte bulunulmasına gerek olmaksızın pay sahipleri çizelgesi Elektronik Genel Kurul Sisteminden alınacaktır.

MKK’dan alınan bu bilgiler üçüncü kişilere verilemeyecek, veriliş amacı dışında kullanılamayacaktır.

4. MKK Nezdinde Tutulacak Kayıtlar

4.1. Kayıtların tutulması

Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bildirimlere dayalı kayıtlar MKK tarafından oluşturulan elektronik ortamda tutulacaktır. Bu kayıtların tutulması ve bunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin elektronik işlem yöntemleri Bakanlığın uygun görüşü alınmak kaydıyla MKK tarafından belirlenecektir.

Mücbir sebepler nedeniyle bilgi akışı sorunu olduğunda bildirimlerin iletilmesi ile kayıtların tutulması ve değiştirilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınmak kaydıyla MKK tarafından belirlenecektir.

Şirket tarafından hatalı veya eksik kayıtları düzeltmek amacıyla MKK sisteminde güncelleme yapılması durumunda, düzeltme yapıldığı bilgisi MKK tarafından şirkete ve ilgili pay sahibine bildirilecektir. Hamiline yazılı pay senedine ilişkin olarak MKK sisteminde üretilen tekil numara üzerinde şirket tarafından herhangi bir değişiklik yapılamayacaktır.

Bildirimlerin bu Tebliğde düzenlenen usul ve esaslara uygun olmaması halinde kayıt talebi sistem tarafından kabul edilmeyecektir.

Bu Tebliğ uyarınca MKK’na yapılan bildirimin doğruluğundan, bildirimde bulunan sorumlu olacaktır.

MKK nezdinde tebliğ hükümleri uyarınca tutulan kayıtlar süresiz olarak saklanacaktır.

4.2. Kayıtların paylaşılması

Tebliğ uyarınca MKK nezdinde tutulan kayıtlar gizlidir. Bu kayıtlar ancak ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılabilecektir.

Bakanlık, tebliğ kapsamında gerçekleştirilen işlemler esas alınarak oluşturulacak her türlü istatistiki veri ve raporun, talep üzerine veya düzenli olarak yazılı veya elektronik ortamda gönderilmesini MKK’dan istemeye yetkilidir.

Hamiline yazılı pay sahipleri MKK nezdinde kendi adına kayıtlı payları MKK’nun “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından elektronik ortamda sorgulayabilecek, bunlara ilişkin belgeyi elektronik ortamda edinebilecektir.

Şirketler, pay sahipleri ve temsilcilerine ilişkin bilgiler ile tebliğ uyarınca MKK sisteminden aldıkları verileri 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na aykırı olarak ve edinim amacı dışında kullanamayacaklardır.

4.3. Pay senedinin iptali

Sermaye azaltımı veya pay senedinin değiştirilmesi nedeniyle senedin iptal edilmesi halinde, şirketi temsile yetkili olanlarca ilgili kararla birlikte yapılacak bildirim üzerine senede ilişkin kayıt MKK sisteminden iptal edilecektir.

Şirketin ticaret sicilinden terkin edildiğinin, bildirim üzerine veya re’sen tespit olunduğu hallerde hamiline yazılı pay senedine ilişkin kayıtlar doğrudan MKK tarafından iptal edilecektir.

4.4. Kaydın etkisi

MKK’na bildirimde bulunulmaması halinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli bildirim yapılıncaya kadar kullanamayacaktır.

Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde MKK’na elektronik yöntemlerle yapılan bildirim tarihi esas alınacaktır.

5. Diğer Konular

5.1. Bildirim usulü

Tebliğ uyarınca yapılacak kayıt ve bildirimler, MKK sistemine e-Devlet Kapısı üzerinden elektronik imza, e-devlet şifresi veya T.C. Kimlik Kartı ile erişim sağlanarak veya doğrudan MKK’nun “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından giriş yapılarak elektronik ortamda yapılacaktır.

5.2. Şirket ve pay sahiplerinin bilgilendirilmesi

Şirket tarafından yapılan bildirim üzerine şirkete ve pay sahibine; devralan tarafından yapılan bildirim üzerine ise devralan ve devredene kaydın oluşturulduğu hususunda MKK tarafından sistemde kayıtlı telefona kısa mesaj veya elektronik posta adresine elektronik posta gönderilmek suretiyle bilgilendirmede bulunulacaktır.

Pay sahipleri, adlarına kayıtlı olan hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin bilgilere MKK sistemi üzerinden erişebilecek ve bu kayıtlar hakkında MKK’dan tevsik edici belge alabilecektir. MKK tarafından oluşturulan belgeler tek başına herhangi bir pay sahipliği hakkı tesis etmemektedir.

Şirket ve pay sahipleri daha önce bildirdikleri iletişim bilgilerinde değişiklik olması halinde bu değişiklikleri MKK’na bildirmekle yükümlüdürler. İletişim bilgisinin güncelliğinden ilgili şirket veya pay sahibi sorumlu olacaktır.

5.3. Hacze ve tedbire konu edilen paylar

Muhafaza altına alınmak suretiyle icra müdürlüklerince veya tahsil dairelerince hacze veya yargı mercilerince verilen bir karara istinaden tedbire konu edilen pay senedi hakkında ilgili merciin senet üzerinde yer alan ve MKK tarafından üretilen tekil numarayı içerecek şekilde şirkete yapacağı bildirim üzerine MKK nezdinde gerekli kayıt şirket tarafından oluşturulacaktır. Bu kayıtlar ilgili merciin bildirimi üzerine aynı usulle sistemden kaldırılacaktır.

İlgili merci tarafından aksi yönde bir karar verilmedikçe haczedilen veya tedbire konu edilen pay senedine ilişkin olarak devir bildirimi kaydedilemez.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca el konulan hamiline yazılı paylara ilişkin bildirim el koyma işlemini uygulayan merci tarafından bu maddenin birinci fırkasında belirtilen bilgiler ile birlikte MKK’na yapılacak ve gerekli kayıt MKK tarafından oluşturulacaktır.

5.4. Küçükler, kısıtlılar ve mirasçıların bildirimi

Külli halefiyete dayanan devirlerde, ilgililer tarafından hak sahipliğini gösterir belgeyle birlikte yapılacak bildirim üzerine MKK kayıtlarında gerekli değişiklik yapılacaktır.

Mahkemece ergin kılınmayan on sekiz yaşından küçük olanlar ile kısıtlıların bu Tebliğ hükümleri uyarınca yapacağı bildirimler bunların veli, vasi veya yasal temsilcileri tarafından yerine getirilecektir. Bildirimlerde veli, vasi veya yasal temsilcinin adı, soyadı, vatandaşlığı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, yabancı kimlik numarası, mavi kart numarası veya pasaport numarası ve iletişim bilgilerine de yer verilecektir.

5.5. Ücret

Tebliğ uyarınca MKK tarafından verilecek hizmetlerden, tahakkuk edecek vergilerle birlikte tebliğ eki olan Ek-1’de belirtilen ücretler alınacaktır. Bu ücretler, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye geneli için hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksinin, Aralık ayına ilişkin yıllık değişim oranlarının aritmetik ortalaması oranında artırılacaktır. Yapılan hesaplama sonucunda tespit edilen tutarlarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmayacaktır.