"Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar"

25.02.2020 tarih ve 31050 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2151 No’lu Cumhurbaşkanı Kararı ile, Türkiye Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımı (BEPS) 13 numaralı eylem planında yer alan transfer fiyatlandırması raporlama standartları çerçevesinde düzenleme yapılmıştır.

1. Dokümantasyon Yükümlülüklerinde Yapılan Değişiklikler İlgili Karar’da transfer fiyatlandırmasına ilişkin üç aşamalı belgelendirme yaklaşımı düzenlenmiştir:

1. Ülke Bazlı Raporlama (Country-by-Country Reporting, CbC Raporu): Türkiye mukimi kurumlar vergisi mükellefinin parçası olduğu çok uluslu işletmeler (ÇUİ) grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili gelir, vergi öncesi kâr/zarar, ödenen/tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi, sermaye, çalışan sayısı, maddi duran varlıklar (nakit ve nakit benzeri hariç) ve çeşitli ticari faaliyet ölçütlerinin yer aldığı raporlama,

2. Genel Rapor (Master File): Grup hakkında küresel seviyede; ticari faaliyetler, gayri maddi haklar, grup içi finansal işlemler, finansal ve vergisel durum gibi özellikli bilgileri içeren raporlama,

3. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu: Grubun Türkiye mukimi işletmesi ve işletmesinin ilişkili şirketleriyle yaptığı işlemler hakkında detaylı bilgileri içeren raporlama. Değişiklikler sonrası transfer fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri aşağıdaki tablo ile özetlenmiştir: 

Dokümantasyon Yükümlülükleri - Özet Tablo

Rapor Türü:Ülke Bazlı Raporlama

Rapor Kapsamı:Bir önceki hesap döneminin konsolide edilmiş finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri 750 milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi.

Zamanlama:Raporlanan hesap döneminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar elektronik ortamda verilmesi gerekmektedir.

İlk Raporlama Dönemi:2019 Hesap Dönemi

Rapor Türü:Genel Rapor

Rapor Kapsamı:Çok uluslu işletmeler grubu kapsamında bulunan ve bir önceki hesap dönemi sonu bilançosundaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satış hasılat tutarı 500 milyon TL ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri.

Zamanlama:İlgili hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar hazırlanır. 

İlk Raporlama Dönemi:2019 Hesap Dönemi

Rapor Türü:Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu

Rapor Kapsamı:Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na kayıtlı mükelleflerin yurt içi ve yurt dışı ilişkili işlemler ۔ Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt içi ilişkili işlemler ۔ Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin ise yalnızca yurt dışı ilişkili işlemler (mükelleflerinin yurt dışı şubeleri ve serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerini kapsayacak şekilde); 

Zamanlama:Kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanır.

İlk Raporlama Dönemi:2019 Hesap Dönemi

1.1.Ülke Bazlı Rapor

1.1.1. İlgili Tanımlar Söz konusu kararda yer alan bazı tanımlar aşağıdaki gibidir.

Grup: Ortaklık ya da kontrol ilişkisi aracılığıyla bağlı olan ve yürürlükteki muhasebe ve finansal raporlama standartları uyarınca, konsolide finansal tablolar hazırlaması gereken ya da gruptaki herhangi bir işletmenin hisseleri borsada işlem görse idi, konsolide finansal tablolar hazırlaması gerekecek olan işletmelerin tümünü ifade eder.

Çok uluslu işletmeler grubu (ÇUİ): Farklı ülkelerde mukim olan iki veya daha fazla işletmenin dahil olduğu grubu veya bir işletmenin başka bir ülkede işyeri veya daimi temsilcisi aracılığıyla faaliyette bulunmasından dolayı vergiye tabi olması nedeniyle oluşan grubu ifade eder.

İşletme: Çok uluslu işletmeler grubunun konsolide finansal tablolarına dahil edilmiş ayrı ticari birimini, işyeri veya daimi temsilcisini ifade eder.

Nihai ana işletme: Çok uluslu işletmeler grubunun, işletmenin mukim olduğu ülkede uygulanan muhasebe ve finansal raporlama standartları uyarınca, konsolide finansal tablolar hazırlaması gereken ya da hisseleri, mukim olduğu ülkede borsada işlem görse idi, konsolide finansal tablolar hazırlaması gerekecek olan hakim işletmesini ifade eder.

Vekil işletme: Çok uluslu işletmeler grubu tarafından nihai ana işletmeye yegâne vekil olarak tayin edilmiş ve ülke bazlı raporu çok uluslu işletmeler grubu adına sunacak olan işletmeyi ifade eder.

1.1.2. Raporlama Kapsamı

Ülke Bazlı Rapor, toplam konsolide grup geliri, 750 milyon Avro ve üzerinde olan ÇUİ Grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi tarafından hazırlanacaktır. Türkiye’de mukim birden fazla işletme bulunması durumunda bu işletmelerden sadece biri, ülke bazlı raporlama yapacaktır. Kapsama giren ÇUİ grubu üyeleri, “nihai ana işletme” olarak veya “vekil işletme” olarak ülke bazlı raporlama yapabilecektir.

Vekil işletme koşulları Karar’da belgelendirme ile ilgili 19. maddenin (10) numaralı fıkrasında açıklanmıştır. Ülke Bazlı Rapor’da yer alması gereken bilgiler aşağıda özetlenmiştir:

A. Çok uluslu işletmeler grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili;

- gelir miktarı,

- vergi öncesi kar/zarar,

- ödenen gelir/kurumlar vergisi,

- tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi,

- sermaye,

- geçmiş yıl karları,

- çalışan sayısı ile

- nakit ve nakit benzeri dışında maddi duran varlıklar

B. Çok uluslu işletmeler grubunun her bir işletmesi için,

- İşletmenin adı/unvanı,

- işletmenin kurulduğu ülke vergisel açıdan mukim olduğu ülkeden farklı ise bu ülkenin adı ile

- her bir işletmenin ana faaliyetleri 

1.1.3. Konsolide Grup Geliri ve 750 Milyon Avro’nun Hesaplanması

İlgili raporlama dönemi için konsolide grup gelirinin belirlenmesinde, raporlanan hesap döneminden bir önceki hesap döneminin konsolide finansal tablolarına göre belirlenecektir. Örneğin, 2019 yılı raporlaması için grubun, 2018 yılı konsolide finansal tablolarındaki toplam konsolide geliri dikkate alınacaktır.

Konsolide finansal tabloların Avro dışında bir para biriminde düzenlenmesi halinde, 750 milyon Avro’nun hesaplanmasında, bir önceki hesap dönemi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca belirlenen döviz alış kurlarının ortalaması dikkate alınacaktır. Örneğin 2019 yılı raporlama haddinin belirlenmesi için, 2018 yılı için TCMB tarafından belirlenen döviz alış kurlarının ortalaması kullanılacaktır. 

1.1.4. Bildirim Yükümlülüğü

Kapsama giren ÇUİ grubu üyeleri;

- Nihai ana işletme veya vekil işletme olup olmadıkları,

- Grup adına hangi işletmenin raporlama yapacağı ve

- Raporlanan hesap dönemi hakkındaki bilgiler

hakkında vergi idaresine bildirim yapmakla yükümlüdürler.

İlk ülke bazlı rapor için bildirimler bu Kararın yayımını takip eden altıncı ayın sonuna kadar vergi idaresine bildirilecektir. Takip eden yıllara ilişkin söz konusu bilgiler ise her yılın Haziran ayı sonuna kadar vergi idaresine sunulacaktır.

Bildirim sürelerini aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:

- 2019 raporlaması için 31 Ağustos 2020 tarihine

- 2020 ve sonraki dönem raporları için, her yılın Haziran ayı sonuna kadar

1.2.Genel Rapor

Genel rapor çok uluslu işletmeler grubunun,

1. Organizasyon Yapısı,

2. İşletme Faaliyetlerinin Tanımı,

3. Sahip Olunan Gayrimaddi Haklar,

4. Grup İçi Finansal İşlemler,

5. Finansal ve Vergisel Durum, içerecek şekilde beş ana kategoriden oluşur. Genel rapora ilişkin diğer detaylar vergi idaresi tarafından belirlenecektir.

İlk Genel Rapor,

- takvim yılını takip eden mükellefler için 2019 hesap dönemi için,

- özel hesap dönemine tabi olan mükellefler için ise, 1 Ocak 2019 tarihinden sonra başlayan hesap dönemi için hazırlanacaktır.

Söz konusu raporun ilgili hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve bu süre sona erdikten sonra, istenmesi durumunda, vergi idaresine veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi zorunludur. Örneğin, hesap dönemi 31.12.2019 itibarı ile kapanan mükelleflerin 31.12.2020 tarihine kadar genel raporu hazırlamaları gerekmektedir.

Genel rapor, çok uluslu işletmeler grubuna bağlı ve bir önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisi de 500 milyon TL ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından hazırlanacaktır. Örneğin, 2019 yılı için Genel Rapor hazırlama haddi için 2018 yılı kurumlar vergi beyannamesindeki bilanço ve gelir tablosu tutarları dikkate alınacaktır.

1.3.Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu

Mükellefler için yıllık transfer fiyatlandırması raporunu hazırlama yükümlülüğü aynı şekilde devam ettirilmiştir.

2. 2151 Sayılı Karar ile Düzenlenen Diğer Konular

Karar’da yukarıda özetlenen belgelendirmeye ilişkin hususlar haricinde, 27/11/2007 tarihli ve 2007/12888 sayılı Karar’a, daha önce yapılan bazı değişikler işlenmiştir. Aşağıda önemli değişikliklere yer verilmiştir: 

- İlişkili kişi tanım ve kapsamında yapılan değişiklikler ile yöntem hiyerarşisinin kaldırılmasına ilişkin değişiklikler işlenmiştir.

- Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının yenileme başvuru süresi “en az 9 ay önce” yerine “en az 6 ay önce” olarak revize edilmiştir.

- Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının geçerlilik süresi üç yıldan beş yıla çıkarılmıştır.

- Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının geçmişe yönelik uygulanması konusunda açıklamalar yapılmıştır.

- Belgelendirmelerin tam ve zamanında yerine getirilmesi durumunda uygulanacak olan %50 oranında ceza indirimi hususundaki “tam ve zamanında” kavramına açıklık getirilmiştir.

3. Sonuç ve Değerlendirme Karar ile getirilen değişiklikler,

BEPS 13 numaralı Eylem Planı’nın amaçları ile uyumlu olarak transfer fiyatlandırması dokümantasyonunda şeffaflık ve tutarlılığı ön plana çıkartmakta ve buna ilişkin raporlama standartlarını yükseltmektedir. Ülke Bazlı Raporun İdare’ye elektronik ortamda verileceği belirtilmiştir, ancak bununla beraber raporlamanın nasıl yapılacağına ilişkin detaylı açıklama yapılması beklenmektedir.

Aynı zamanda Karar’da İdare’nin ilk raporlamaya ilişkin dönemi 2020 hesap dönemi ve 1 Ocak 2020 tarihinden sonra başlayan özel hesap dönemi olarak belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.

Saygılarımızla,

EK: 2151 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

(*) Sirkülerlerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tereddüt edilen hususlarda kesin işlem tesis etmeden önce konusunda uzman bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiyemiz olup; sadece sirkülerlerimizdeki açıklamalar dayanak gösterilerek yapılacak işlemler sonucunda doğacak zararlardan müşavirliğimiz sorumlu olmayacaktır.

(**) Sirkülerlerimiz hakkında görüş, eleştiri ve sorularınız için aşağıda bilgileri yer alan uzmanlarımıza yazabilirsiniz.