KISA ÇALIŞMADAN VEYA ÜCRETSİZ İZİN DÖNEMİNDE NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ UYGULAMASIYLA İLGİLİ SİRKÜLER
28.07.2020 tarih ve 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7252 Sayılı Kanunun 4. maddesi ile 4447 sayılı kanuna eklenen geçici 26. maddede, ekonomideki normalleşme adımları ile birlikte işyerlerinde haftalık normal çalışma süresine dönülmesini teşvik etmek amacıyla, 4447 sayılı Kanunun geçici 23. maddesi kapsamında koronavirüs nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanan veya aynı kanunun geçici 24. maddesi kapsamında ücretsiz izin uygulamasında nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların normal çalışma süresine dönmesi halinde; 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere 3 ay süre ile 5510 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak sigortalı ve işveren hissesi primlerinin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmasına dair yasal düzenleme yapılmıştı.
Cumhurbaşkanı, maddenin birinci fıkrasında yer alan üç aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak altı aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır.
Söz konusu düzenleme hakkında 29.07.2020 tarih ve 2020/197 sayılı sirkülerimizde açıklama yapılmıştı.
4447 sayılı Kanunun geçici 26. maddesinde yer alan prim desteği 01.08.2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olup, anılan maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar sirkülerimiz ekinde yer alan Genelge ile açıklanmıştır.
Hesaplanacak destek tutarı, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilecektir.
İşverene her bir ay için sağlanacak destek süresi; kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının geçici 23. madde kapsamında kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, geçici
- madde kapsamında sağlanan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için ise nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçmeyecektir. Genelgenin 4 ve 7. maddelerinde bu düzenlemeye dair detaylı açıklama ve örneklere yer verilmiştir.
Bu destek, 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı Kanuna, 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri ve sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5510 sayılı Kanunun ek 9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmayacaktır.
Fondan bu madde kapsamında karşılanacak tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında
gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır.
İşverenlerce kapsama giren sigortalılara ilişkin yapılacak başvurular, www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılmak suretiyle erişilen “e-SGK/İşveren/İşveren Sistemi/Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranlarında yer alan “4447 Sayılı Kanun Geçici 26. Madde Desteği” menüsü vasıtasıyla yapılacaktır. Prim desteğinden yararlanılabilmesi için 07252 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kuruma verilmiş olması gerekmektedir.
Bu destek hükümleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, staja tabi tutulan öğrenciler ile üniversitelerde kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler, Türkiye İş Kurumunca düzenlenen eğitimlere katılan kursiyerler, harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alanlardan yalnızca kısa vadeli sigorta kollarına tabi olanlar, yalnızca işsizlik sigortasına tabi olanlar, yurt dışında çalışanlar, doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği alanlar, ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular ve iş kaybı tazminatı alanlar hakkında uygulanmayacağından, 2- 7- 12- 14- 19- 20- 21- 22- 23- 28- 39- 41- 42- 43- 45- 46-47- 48- 49- 50- 90- 91- 92 no.lı
belge türü seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri için 07252 kanun numarası seçilemeyecektir.
DİĞER SİGORTA PRİMİ İNDİRİM, TEŞVİK VE DESTEKLERİNDEN YARARLANILMAYACAK OLMASI
Bu destekten yararlanacak olan işverenler, bu destekten yararlandıkları ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerinden yararlanamayacaktır.
Bu kısıtlamaya dair 2020/197 sayılı sirkülerimizde “Düzenlemenin lafzından söz konusu uygulamadan yararlanacakların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazine tarafından karşılanmasına ilişkin destekten yararlanamayacakları anlamı çıktığını belirtmek isteriz. Ancak uygulama ile ilgili çıkacak genelge ile bu durumun açıklığa kavuşturulacağı kanaatindeyiz.” açıklamasına yer vermiştik.
Genelgenin “8.3” no.lu maddesinde bu kısıtlamaya dair aşağıdaki açıklamaya yer verilmiştir:
“4447 sayılı Kanunun geçici 26 ncı maddesinde yer alan destekten yararlanan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanunda ve diğer kanunlarda yer alan diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanamaz.
Bu durumda, üç aylık destek süresinde destek kapsamına giren sigortalıdan dolayı kısa çalışma ödeneğinden/nakdi ücret desteğinden yararlanılan aylık ortalama gün sayısı kadar bu destekten yararlanılabileceğinden, ilgili ayda 07252 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen sigortalının ayın kalan çalışma günlerinin kanun numarası seçilmeksizin düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile Kuruma bildirilmesi gerekmektedir.”
Kanun türü seçilmeden sigorta bildirimi yapılması demek, 5 puanlık prim indirimi de dahil olmak üzere hiçbir indirimin uygulanmaması anlamına gelmektedir. Keza muhtasar ve prim hizmet beyannamesi düzenleme kılavuzlarında da “Düzenlemeye Esas Kanun No” bölümü için “Bu alandan ilgili sigortalılar için varsa uygulanabilecek sigorta prim teşviki seçilebilmektedir. Herhangi bir teşvikten yararlanılmıyorsa “Kanun türü yoktur” seçilmelidir” açıklaması yapılmıştır.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere, normal çalışmaya dönüş desteğinde işverenlere sağlanacak destek tutarı asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanacak ve ayrıca sadece üç ay süre ile yapılacak uygulamada destek süresi kısa çalışma ya da ücretsiz döneminde geçen ortalama gün sayısını geçemeyecektir. Bu durumda, normal çalışmaya dönüş desteğinden yararlanılması halinde, yararlanılamayacak diğer prim destek, teşvik ve indirimleri karşılaştırılmalı ve mali yönden avantajlı olan duruma göre seçim yapılmalıdır.
Saygılarımızla,
DENGE İSTANBUL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
EK:
2020/35 sayılı Genelge
(*) Sirkülerlerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tereddüt edilen hususlarda kesin işlem tesis etmeden önce konusunda uzman bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiyemiz olup; sadece sirkülerlerimizdeki açıklamalar dayanak gösterilerek yapılacak işlemler sonucunda doğacak zararlardan müşavirliğimiz sorumlu olmayacaktır.
(**) Sirkülerlerimiz hakkında görüş, eleştiri ve sorularınız için aşağıda bilgileri yer alan uzmanlarımıza yazabilirsiniz.
Erkan YETKİNER YMM
Mazars/Denge, Ortak
Güray ÖĞREDİK SMMM
Mazars/Denge, Direktör
