Fortune Ocak 2018, Kurumların Gayrimenkul Satışlarından Elde Edecekleri Kazançlara Uygulanan İstisna Oranı Düşürüldü

Değerli Fortune okuyucularım, bu ay sizinle Torba Yasa olarak da adlandırılan, Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişiklik neticesinde şirketlerin aktiflerinde bulunan taşınmazların satışından elde edecekleri kazançlara uygulanacak istisna oranının düşürülmesi ile ilgili görüşlerimi paylaşmak istiyorum. 

Gayrimenkul ve iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazançlara uygulanan kurumlar vergisi istisnası yaklaşık otuz yıldır uygulanmaktadır. Düzenlemenin temel amacı şirketlerin aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ve taşınmazların satılarak elde edilen bedelin, şirketin ana faaliyetlerinde kullanılarak, üretim, istihdam ve ihracatın arttırılmasını sağlamaktır.

Söz konusu iştirak hissesi ve taşınmaz satışından elde edilen kazanç çeşitli şartların sağlanmasıyla %75 oranında kurumlar vergisinden istisna edilmekte, dolayısıyla %20 oranında vergi yükü yerine %5 gibi düşük bir vergi yükü ortaya çıkmakta idi. Bu istisnaların uygulanabilmesi için iştirak hissesi ve taşınmazların en az iki yıl şirket aktifinde tutulması, satış bedelinin satış tarihinden itibaren iki yıl içinde tahsil edilmesi, elde dilen kazancın satışı izleyen yıl fon hesaplarına alınması, söz konusu fon tutarının beş yıl boyunca şirket tarafından dağıtıma konu edilmeden tutulması ve şirketin taşınmaz ticaretinde bulunmaması gerekmektedir.

İlk düzenlemede taşınmaz ve iştirak satışında uygulanan istisna oranı % 100 iken, zaman içerisinde bu oran % 75’e düşürülmüştür. Şimdi de Torba Yasa ile bir adım daha öteye gidilerek taşınmazların satışında uygulanacak istisna oranı %50’ye düşürülmüş, iştirak hisseleri satışından elde edilecek kazançlara uygulanacak istisna oranı ise değiştirilmemiştir. Söz konusu düzenleme Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 5 Aralık 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten itibaren şirketler tarafından yapılacak taşınmaz satışlarında uygulanacak istisna oranı %50 olarak dikkate alınacaktır.

Düzenlemenin 5 Aralık tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle bu tarihten önce satışa konu olan taşınmazlardan elde edilen kazançlara uygulanacak istisna oranı %75 olarak dikkate alınacak, bu tarihten sonra yapılan taşınmaz satışlarından elde edilen ya da edilecek kazançlara ise  %50 oranında istisna uygulanacaktır. Nitekim Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Torba Yasa ile ilgili hazırlanan tebliğ taslağında da uygulamanın belirttiğim şekilde olması gerektiği konusunda açıklamalarda bulunularak gelecekte ortaya çıkacak muhtemel tartışmaların engellendiğini görüyoruz. Torba Yasanın Resmi Gazete’de yayımlandığı 5 Aralık 2017’den, 2017 yılı sonuna kadar yapılan taşınmaz satışlarında taşınmaz satış kazancı %10 oranında bir vergi yüküne sahip iken, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında yapılan satışlarda ise Kurumlar Vergisi oranının %22’ye çıkarılması nedeniyle söz konusu vergi yükü %11’e çıkacaktır. Değişiklik öncesi bu yük %5’ti.  Bu çerçevede istisna kapsamına giren taşınmaz satışlarında önümüzdeki üç yıl için %120 oranında önemli bir vergi yükü artışı söz konusudur. 

İşletmeler, özellikle finansal ihtiyaçlarını karşılamak üzere kaynak olarak, gayrimenkullerini elden çıkarmayı önemli bir alternatif olarak kullanmaktaydı. Ancak, bu durumda, birçok işletmenin, bu tür bir kaynağa yönelme kararlarını yeni baştan gözden geçirecekleri görüşündeyim.