Verstrekking van gezonde lunchmaaltijd viel in 2017 en 2018 onder gerichte vrijstelling arbovoorzieningen

De situatie

Het ging in deze zaak over een werkgever die in 2017 en 2018 gratis verstrekkingen deed van gezonde lunchmaaltijden aan haar werknemers. De werknemers genoten gratis lunches in het bedrijfsrestaurant van belanghebbende. Belanghebbende neemt de verantwoordelijkheid als goede werkgever om voor haar werknemers een gezonde lunchmaaltijd te verzorgen, de voorzieningen zijn opgenomen in het arbobeleid. De werkgever heeft, in bezwaar, de lunchmaaltijden aangewezen als gerichte vrijstelling onder de arbovoorzieningen. De Belastingdienst stelde dat dit niet kon en als eindheffingsloon aan de vrije ruimte moest worden toegerekend (en daardoor voor een deel 80% eindheffing verschuldigd was).

Het oordeel van de rechtbank en het gerechtshof

De rechtbank en Hof Den Haag oordeelden dat de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen niet van toepassing was op de verstrekking van de lunchmaaltijden. Er is geen verband tussen de arbeid en de verstrekking van de lunchmaaltijden, terwijl dit verband wel aanwezig dient te zijn op grond van art. 3 van de Arbowet. Op grond van art. 5 van de Arbowet dient de werkgever schriftelijk vast te leggen welke risico’s de arbeid met zich mee brengt en dient zij risico-beperkende maatregelen te treffen. Het verstrekken van lunchmaaltijden valt niet onder een specifiek risico-beperkende maatregel, maar is een algemene maatregel voor de gezondheid van de werknemers.  

Conclusie A-G Pauwels en oordeel Hoge Raad

De Advocaat Generaal (AG) had in zijn conclusie al anders geoordeeld dan het gerechtshof. De verstrekking van gezonde lunchmaaltijden valt naar zijn mening wel onder de gerichte vrijstellingen voor de arbovoorzieningen zoals vormgegeven voor de jaren 2017 en 2018 (waar de casus op ziet). De verstrekking wordt aangeboden in het arbeidsomstandighedenbeleid, wat onder de Arbowet valt. Er is een verplichting tot het voeren van ziekteverzuimpreventiebeleid, het verstrekken van gezonde lunchmaaltijden valt onder het gezondheidsbeleid volgens de AG. Voor het toepassen van de gerichte vrijstelling is tevens niet verplicht dat deze uit een verplichting vloeit die in de Arbowet is opgenomen. De AG geeft de Hoge Raad in overweging het cassatieberoep gegrond te verklaren.

De Hoge Raad heeft de conclusie van de AG gevolgd en geoordeeld dat de lunches voor de genoemde jaren onder de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen konden worden gebracht. Hierdoor kreeg de werkgever de betaalde 80% eindheffing terug.

Let op:

Met ingang van 2022 is de regeling rondom de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen gewijzigd waardoor de impact van dit arrest beperkt is. Nu is opgenomen dat de verplichting rechtstreeks uit de Arbowet moet voortvloeien.  Volgens de parlementaire geschiedenis vallen hieronder verplichtingen:

• ter bestrijding of het voorkomen van veiligheids- of gezondheidsrisico’s die verbonden zijn met de arbeid;
• uitgaande van de stand van de wetenschap, professionele dienstverlening en arbeidshygiënische strategie;
• die redelijkerwijs (in een specifieke situatie) van de werkgever gevergd kunnen worden.

Op grond van deze wijziging valt de gezonde lunch uit de hiervoor genoemde uitspraak na deze wijziging, volgens de staatssecretaris, niet langer onder de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen. Dit is ook door de Staatssecretaris zo gezegd in de toelichting op de wijziging van de regels per 2022.