Innovatiebox & WBSO: aantrekkelijke belastingbesparing voor innovatieve werkzaamheden

Technologische en industriële ondernemingen kunnen gebruikmaken van deze fiscale stimuleringsmaatregelen. Denk daarbij aan de ontwikkeling in software en ICT, (hightech) systemen, biotechnologie, agrarische innovatie of duurzame energie. Maar ook ondernemingen die zich bezighouden met de ontwikkeling van nieuwe producten, producttoepassingen of verbeterde productieprocessen kunnen hiervoor in aanmerking komen.

Kansen voor innovatieve ondernemers met WBSO en innovatiebox

Hoewel u misschien niet altijd bewust bezig bent met het benutten van de voordelen van de WBSO en de innovatiebox, is het van groot belang om ervoor te zorgen dat deze instrumenten optimaal zijn ingericht en passen in uw innovatiestrategie. Niet alleen om op korte termijn uw kosten zo veel mogelijk te drukken, maar ook om uw concurrentiepositie voor de toekomst te optimaliseren en om verrassingen te voorkomen.

Zowel de WBSO als de innovatiebox bieden een fiscaal voordeel gerelateerd aan uw innovatieve activiteiten. Via de WBSO heeft u recht op een bepaald bedrag aan afdrachtvermindering voor de loonheffingen, afhankelijk van de uren die u in een bepaalde periode aan innovatie besteedt. In de praktijk komt dit doorgaans neer op een vermindering van ruim 30% van de loonkosten. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hebben in 2023 Nederlandse bedrijven een recordbedrag van € 8,7 miljard geïnvesteerd in R&D-projecten met behulp van de WBSO.

WBSO-aanvragen worden steeds belangrijker voor het gebruik van de innovatiebox. De innovatiebox is een fiscale regeling waarbij fiscale winsten uit innovatieve activiteiten belast worden tegen een effectief vennootschapsbelastingtarief van 9%, als ze toe te rekenen zijn aan succesvolle WBSO-projecten.

Via de WBSO en de innovatiebox kunt u toekomstige belastingverplichtingen beperken. Hierdoor houdt u meer liquiditeit over om te investeren in uw onderneming en de innovatiekracht om uw concurrentiepositie te verbeteren. Dit is ook expliciet het doel van deze regelingen.

Innovatiebox

De afgelopen jaren  zijn de voorwaarden voor het gebruik van de innovatiebox in Nederland in zijn algemeenheid strenger geworden. Zo wordt er bijvoorbeeld onderscheid gemaakt tussen grotere en kleinere belastingplichtigen. Daarnaast dient nauwkeurig beschreven te worden op welke producten of productgroepen, dan wel een bepaalde techniek of proces de innovatiebox wordt toegepast (het zogenaamde ‘aggregatieniveau’). Het belang van een optimale WBSO-aanvraag is mede door deze wetswijziging toegenomen:

• Voor zowel grotere als kleinere belastingplichtigen geldt dat er een directe koppeling te maken moet zijn tussen de WBSO-aanvraag en de (winst uit de) ontwikkeling van een immaterieel activum. Sinds 2017 volstaat alleen een patent of octrooi niet meer, zelfs niet voor kleinere belastingplichtigen. Grotere belastingplichtigen dienen naast S&O-verklaringen uit de WBSO ook te beschikken over een tweede ‘toegangsticket’. Dit kan bijvoorbeeld een patent (octrooi), kwekersrecht of programmatuur zijn.
   
• In een optimale WBSO-aanvraag wordt ook direct rekening  gehouden met het aggregatieniveau, door bijvoorbeeld een bepaalde ontwikkeling of een bepaald product of productgroep te benoemen. Hoe strategischer (op hoog aggregatieniveau) de WBSO-aanvraag wordt opgezet, hoe groter het deel van de winst dat in de toekomst toegerekend kan worden aan deze ontwikkelingen. Daarmee wordt direct het toekomstige voordeel uit de innovatiebox vergroot.
   
• Het tijdig plannen en begroten van het aantal te maken WBSO-uren zorgt ervoor dat het aantal gerealiseerde WBSO-uren zo goed mogelijk overeenkomt met het aantal WBSO-uren op de beschikking. Indien er meer uren worden gerealiseerd dan beschikt, dan loopt u direct WBSO-voordeel mis en bestaat de kans dat uw toekomstige innovatieboxvoordeel te laag uitvalt. De Belastingdienst zal in zulke gevallen namelijk in beginsel uitgaan van het aantal beschikte uren, niet van het aantal gerealiseerde uren.
   
• De Belastingdienst kijkt steeds kritischer naar de aard en omvang van de WBSO-uren en de ontwikkeling hiervan door de jaren heen. Aangezien er steeds meer data beschikbaar is over het verleden, vergelijkt de Belastingdienst het huidige aantal WBSO-uren veelal met eerdere jaren. Deze vergelijking vormt dan vaak een van de uitgangspunten voor de innovatieboxaanspraak. Daarbij is uiteraard ook de relatie tussen het aantal WBSO-uren en het totaal aantal verloonde uren binnen een onderneming relevant.
   
• De aard en omvang van de WBSO-uren zegt veelal iets over de R&D-functie van de onderneming. Juist de winst die toe te rekenen is aan de R&D-functie zal belast worden tegen het gunstige innovatieboxtarief. Het aantal WBSO-uren kan (absoluut of relatief) afnemen, bijvoorbeeld doordat u stopt met het uitvoeren van WBSO-activiteiten of het administreren daarvan. In dat geval zou de Belastingdienst kunnen stellen dat een lopende vaststellingsovereenkomst over de innovatiebox is vervallen, omdat de functies binnen de onderneming aanmerkelijk zijn gewijzigd. In een vaststellingsovereenkomst over de innovatiebox worden ontbindende voorwaarden opgenomen voor dit soort wijzigingen, die in zo’n geval in werking kan treden. Stel dat de R&D-functie binnen een onderneming juist sterk is toegenomen, wat bijvoorbeeld aangetoond kan worden door een grote toename in het aantal WBSO-uren, dan zou belastingplichtige uiteraard ook dat standpunt in kunnen nemen en wellicht een gunstigere nieuwe afspraak kunnen maken.

Richt daarom juist uw WBSO optimaal in en besteed tijd aan een zo goed mogelijke planning en prognose over de aard en de omvang van het te verrichten speur- en ontwikkelingswerk. Dit verlaagt niet alleen op korte termijn uw financiële lasten, waardoor u makkelijker en gezonder deze crisis doorstaat, maar dit vergroot ook aanzienlijk de kans op toekomstig financieel en fiscaal voordeel via de innovatiebox.

Toekomst WBSO en innovatiebox

Uit de evaluatie van de innovatiebox over de periode 2010 tot en met 2019, uitgevoerd door het Ministerie van Financiën, blijkt dat deze fiscale regeling een positieve impact heeft gehad. Naast het verbeteren van het vestigingsklimaat voor innovatieve bedrijven, draagt de innovatiebox ook bij aan het bevorderen van onderzoeks- en ontwikkelingswerk in Nederland. Ondernemers zijn tevreden over de uitvoering van deze regeling. Vergelijkbare conclusies zijn getrokken uit de evaluatie van de WBSO-maatregelen. Hoewel het aan het nieuwe kabinet is om te besluiten over de toekomst van de WBSO en de innovatiebox, verwachten we dat de regelingen de komende jaren zullen worden voortgezet.