Uber moet chauffeurs in loondienst nemen

Uber biedt taxiritten aan via een app. Taxichauffeurs kunnen zich aanmelden op de website of via de Uber- app en moeten vervolgens akkoord gaan met de ‘voorwaarden voor onafhankelijke Uber-partners’. Hierin staat onder andere dat de chauffeurs de ritten uitvoeren als zelfstandige ondernemers en niet als medewerkers van Uber. Zodra de chauffeurs zich succesvol hebben aangemeld kunnen zij actief zijn op het Uber-platform.

Modern werkgeversgezag

De vakbond FNV had een zaak aangespannen tegen Uber omdat de vakbond van mening was dat er een arbeidsovereenkomst bestond tussen Uber en deze chauffeurs. Zo werd beargumenteerd dat verschillende functies van de app die Uber gebruikt om chauffeurs in contact te brengen met klanten duiden op een werknemersrelatie. Zo zijn chauffeurs onderworpen aan de werking van het algoritme van de app die slechts door Uber gewijzigd kan worden en mag een chauffeur maar een aantal keer een rit weigeren voordat hij door het systeem automatisch wordt uitgelogd. Ook is Uber de eenzijdige partij die beslist over oplossingen bij klachten van klanten. Zij kunnen dan onder meer besluiten om de ritprijs aan te passen. De chauffeurs vallen hiermee onder het ‘moderne werkgeversgezag’ dat Uber via de app uitoefent.

Uber beweert dat de meeste chauffeurs graag zelfstandig willen blijven en daarom niet in loondienst willen. Het bedrijf stelt dat zij slechts een platform aanbieden waar zelfstandige chauffeurs en hun klanten elkaar kunnen ontmoeten. Hier ging de kantonrechter niet in mee.

De kantonrechter heeft FNV in het gelijk gesteld.

Volgens de kantonrechter voldoet de rechtsverhouding tussen Uber en de chauffeurs aan alle kenmerken van een arbeidsovereenkomst: loon, arbeid en gezag. Er is sprake van een ‘moderne gezagsverhouding’ omdat de chauffeurs onderworpen zijn aan de voorwaarden van de Uber-app die slechts eenzijdig vanuit Uber gewijzigd kunnen worden. Verder is er ook sprake van arbeid, aangezien de chauffeurs de passagiers voor Uber vervoeren en krijgen de chauffeurs een vergoeding voor deze dienst.

Wat betekent deze uitspraak?

De uitspraak betekent dat Uber verplicht is de cao Taxivervoer op de arbeidsovereenkomsten van de chauffeurs toe te passen in de periodes dat de cao algemeen verbindend is verklaard. In bepaalde gevallen betekent dit dat chauffeurs aanspraak kunnen maken op achterstallig salaris. Daarnaast moet Uber aan FNV een schadevergoeding van €50.000 betalen vanwege het niet nakomen van de cao.

Deze uitspraak bevestigt het belang van voorafgaande arresten met betrekking tot schijnzelfstandigheid. Zo was er begin dit jaar ook een arrest van het Hof Amsterdam over een geschil van FNV en Deliveroo waarbij werd geoordeeld dat de arbeidsrelatie tussen bezorgers en Deliveroo te kwalificeren was als arbeidsovereenkomst. Een mogelijk interessante vervolgvraag is of de Belastingdienst op grond van deze conclusie naheffingsaanslagen loonheffingen gaat opleggen. Daarnaast zou deze procedure uitstralingseffect kunnen hebben naar andere belastingmiddelen. Zo kunnen wij ons voorstellen dat het businessmodel van platforms (i.e. bemiddeling) vanuit btw-perspectief onder druk kan komen te staan.