Drieluik deel II | Duurzaamheidsrapportage: overige internationale vereisten en aandachtspunten

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. Door de toegenomen globalisering reiken waardeketens tegenwoordig tot in alle uithoeken van de wereld. Dit met alle mensenrechten- en milieurisico's van dien. Daarom wordt er van bedrijven steeds meer verwacht dat ze verantwoordelijkheid nemen voor hun ketens.

Due Diligence Directive: preventief de risico’s en schade beperken ten aanzien van mensenrechten en milieu van uw bedrijfsactiviteiten

De Europese Commissie heeft in februari 2022 een voorstel gepubliceerd voor nieuwe regelgeving op het gebied van due diligence in de waardeketen van bedrijven. Het voorstel bouwt voort op een aantal internationale richtlijnen, met name de UN Guiding Principles on Business and Human Rights en de OESO-richtlijnen voor verantwoord zakelijk gedrag. De Europese Commissie plaatst de ontwikkeling van dit voorstel als een cruciale bijdrage aan het succes van de Europese Green Deal. Het principe van due diligence (‘gepaste zorgvuldigheid’) is gestoeld op een continu, preventief, op risico gebaseerd proces dat zich richt op het voorkomen en wegnemen van de negatieve duurzaamheidsimpact op mens en milieu, veroorzaakt door eigen bedrijfsactiviteiten (ook binnen de waardeketen). In het voorstel is een duidelijke verplichting opgenomen dat bedrijven zullen bijdragen aan de eerbiediging van mensenrechten en milieu in hun eigen activiteiten en via hun waardeketen. Terwijl de CSRD voorschrijft dat informatie over schendingen moet worden geïdentificeerd en gerapporteerd, schrijft de due diligence-richtlijn bijvoorbeeld voor dat een klachtenmechanisme moet worden opgezet. Wanneer de nieuwe Due Diligence Directive precies van kracht wordt is nog niet bekend. 

Een aantal landen heeft al een eigen ESG Due Diligence wet- en regelgeving ontwikkeld en in werking gezet. Zo kent Frankrijk de zorgplicht en rapportageverplichting over due diligence voor grote ondernemingen waardoor het  mogelijk is bedrijven aansprakelijk te stellen en wordt in Duitsland de ‘Supply Chain Due Diligence Act’ per 2023 van kracht. Verder is in 2015 in het Verenigd Koninkrijk de ‘Modern Slavery Act’ al goedgekeurd. In Nederland kent men alleen de Wet Zorgplicht Kinderarbeid, al is deze nog niet ingevoerd. Onder deze wet zullen alle bedrijven die in Nederland goederen of diensten verkopen verplicht worden om kinderarbeid in hun keten op te sporen, te voorkomen en aan te pakken. Wanneer deze wet wordt geïmplementeerd en in werking treedt, is nog niet bekend. 

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)

De IMVO Convenanten (IMVO) zijn een samenwerking tussen bedrijven, brancheorganisaties, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Sinds 2014 is de SER middels IMVO convenanten binnen sectoren bezig met het in kaart brengen en voorkomen van misstanden op het gebied van mens en milieu in samenwerking met alle partijen, waaronder het bedrijfsleven.

Transparantie staat centraal bij het in kaart brengen van risico’s en het gezamenlijk werken aan verbeteringen. Hiervoor gebruiken ze de wereldwijd erkende OESO-richtlijnen (IMVO-richtlijnen voor multinationals). Het complete overzicht vindt u hier. Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke sectorinitiatieven om milieuschade tegen te gaan, model contract clausules, handvatten voor beoordeling per branche en sectorale instrumenten voor ketentransparantie en rapportage.

We zien dat steeds meer onderwerpen, die de convenanten raken, een verplicht karakter krijgen. Daarom raden we u aan om zich te verdiepen in de mogelijkheden die de convenanten bieden voor uw sector.  Het is van belang om goed voorbereid te zijn op zowel (aankomende) wet- en regelgeving als op mogelijke eisen die klanten of andere ketenpartners kunnen stellen. Bijvoorbeeld op gebied van duurzaam en maatschappelijk verantwoord inkopen, het toewerken naar een leefbaar loon en zorgdragen voor gezonde en veilige werkomstandigheden voor alle werknemers (inclusief die in de waardeketen).

Wat betekent dit voor u als mkb-bedrijf in Nederland?

De Corporate Sustainability Due Diligence Directive is mogelijk (voorlopig) niet direct van toepassing op uw organisatie. Dat betekent echter niet dat deze geen indirecte invloed op uw bedrijf heeft. Net als in het geval van CSRD, zullen uw grotere ketenpartners (leveranciers, afnemers, financiers, etc.) bepaalde eisen stellen en informatie bij u op kunnen vragen om zelf te kunnen voldoen aan deze regelgeving. Denk bijvoorbeeld aan gemelde klachten op het gebied van mensenrechten- en milieuschendingen. Het voorstel voor de Due Diligence Directive voorziet daarom ook dat het mkb extra ondersteuning nodig zal hebben bij het integreren van duurzaamheid in de bedrijfsvoering en hier transparant over te rapporteren. Wij raden u aan om zo snel mogelijk te starten met het formuleren en implementeren van een mensenrechtenstrategie of bredere duurzaamheidsstrategie, zodat u straks uw ketenpartners tijdig kunt voorzien van betrouwbare informatie met betrekking tot mensenrechten- en milieuschendingen.

Mazars kan uw mkb-bedrijf ondersteunen bij het voldoen aan (toekomstige) internationale wet- en regelgeving door middel van de volgende dienstverlening:

• Supply Chain Due Diligences assessment (ketenevaluatie inclusief nulmeting op gebied van duurzaamheidsstatus)
  • Keteninzichtelijkheid met betrekking tot impact en risicobepaling, bijvoorbeeld op het gebied van human rights (en mogelijke uitvoering supplier audits).
  • internal audit, bijvoorbeeld op een bestaand klachtensysteem of risicomanagementsysteem
  • hulp bij het integreren van duurzaamheid in de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld door het bepalen van de belangrijkste duurzaamheidsonderwerpen voor uw bedrijf (materialiteitsanalyse), het opstellen van een duurzaamheidsstrategie incl. KPIs, governance om de strategie te realiseren en/of het ontwerpen van een ESG-dashboard om performance te monitoren en evalueren