OECD TRANSFER FİYATLANDIRMASI REHBERİ GÜNCELLENDİ

Bilindiği üzere Rehber, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesi’ne esas olan “Emsallerine   Uygunluk   İlkesine”   dayanak   teşkil   etmektedir.   Bununla   beraber, Rehber’de yer alan tüm yaklaşımlar birebir olarak KVK’nın 13’üncü maddesinde yer almamaktadır. Dünyada Gelir İdarelerinin bir kısmı, OECD Rehber’ini doğrudan kaynak göstermekte, dolayısı ile Rehber’deki her güncelleme otomatik olarak iç mevzuatta da güncelleme olarak dikkate alınmaktadır. Bununla beraber ülkemizin de dahil olduğu bazı Gelir İdareleri iç mevzuat kapsamında transfer fiyatlandırması mevzuatını güncellemektedir. Bu sebeple güncellenen OECD Rehber’inde yer alan güncelleme ve açıklamaların birebir olarak iç mevzuatımızda da değiştiğini var saymak doğru olmayacaktır. Bununla beraber çok uluslu şirketlerin transfer fiyatlandırması politikaları ile ilgili karar alma aşamalarında yeni Rehber’i kendilerine kılavuz olarak seçmeleri beklenmektedir.

Rehber’de yapılan güncellemeler, temel olarak OECD’nin Matrah Aşındırma ve Kar Aktarımı Önleme Projesi (BEPS) uyarınca Aksiyon 8-10 ve Aksiyon 4 kapsamında hali hazırda 2018 ve 2020 yıllarında tamamlanan çalışmaların Rehber’e entegre edilmesi şeklinde özetlenebilir. Bu değişikliklerin alt konu başlıkları aşağıdaki gibidir;

1. Kar Bölüşüm Yönteminin Uygulamasına ilişkin güncelleme (OECD tarafından 2018 yılında tamamlanmıştır)
2. Vergi İdareleri için Değerlemesi zor gayri maddi varlıklara ilişkin rehber güncellemesi (OECD tarafından 2018 yılında tamamlanmıştır)
3. Finansal    İşlemlere        İlişkin      Rehber    (OECD    tarafından    2020 yılında tamamlanmıştır)

Kar Bölüşüm Yönteminin Uygulamasına İlişkin Güncelleme

Kar Bölüşüm yöntemi, üzerinde uzun zamandır çalışılan bir kısımdır. Zira bu yöntem uygulama açısından kompleks, yaklaşım olarak da diğer yöntemlere göre sübjektif öğeler içermektedir. Bununla beraber değişen ekonomi ve ticaret dünyasında, bir o kadar da gelecek vaad eden bir çözüm olması sebebi ile Rehber, kar bölüşüm yöntemini içeren II. Kısmı (Chapter II) uygulama önerileri ve örneklem açısından genişletmiştir.

Vergi İdareleri İçin Değerlemesi Zor Gayri Maddi Varlıklara (HTVIⁱ) İlişkin Rehber Güncellemesi

Değerlemesi zor gayri maddi haklar, işlemin gerçekleştiği anda emsal bulunması oldukça zor olduğu ve değerlemenin yapılabilmesi için sağlıklı verinin bulunmadığı durumlarda, mükellef tarafından sübjektif bir kısım öngörülere dayanan işlemler için kullanılmaktadır. 2017 yılında güncellenen Rehber, bu anlamda BEPS Aksiyon planları ile de uyumlu olarak ilgili tanımlama ve yaklaşımlarını ortaya koymuştur. Bununla beraber Rehber’de de belirtildiği gibi bu gayri maddi varlıkların değerlemesi sırasında  yapılan  öngörü  ve  tahminlerin  değerlendirilmesi, Vergi  İdareleri nezdinde bilgi asimetrisine yol açmaktadır. Bu sebeple Rehber, asıl kısım olan Chapter VI’yı revize etmeden ilave bir bölüm eklemiştir (Annex II). Annex içerisinde, Vergi İdarelerinin, bu varlıkların değerlemesinde kullanılan projeksiyon ve tahminlerin doğruluğunun test edilmesi amacı ile ex-post finansalların (işlem sonrasında gerçekleşen) değerlemeye baz oluşturan tahminler ile uyum kontrolü yapabileceğini belirtmiştir. Bu yaklaşım İdare’lere önemli bir fayda sağlamakla beraber, Rehber, ex- post değerlendirmelerin hassas ve hakkaniyetli bir şekilde değerlendirilmesi ve özellikle çifte vergilemeden olabildiğince kaçınma odaklı düzeltimler yapılması konusunun da altını çizmiştir.

Finansal İşlemlere İlişkin Rehber

Bu güncelleme, finansal işlemlere ilişkin Rehber’de başlı başına bir Kısım (Chapter) açılması bakımından ayrıca önemlidir. En son 2017 yılında güncellenen ve 9 bölümden oluşan Rehber, son güncelleme ile 10 bölümden oluşmakta olup, Rehber’in sadece 10. Bölümü değil Emsallerine Uygunluk İlkesi’nin açıklandığı Birinci Bölümde de bir kısım ilaveler yapılmıştır.

Rehber’de, grup şirketlerin borçlanma ve sermaye yapılandırmalarında transfer fiyatlandırması açısından önem arz eden konular, işlemlerin gerçek mahiyetlerinin tanımlanması açısından ve işlemlerin niteliği açısından detaylı olarak incelenmektedir. Grup hazine fonksiyonları, grup içi finansman teminleri, nakit havuzu gibi sık rastlanan finansman yapılarında Rehber örnekler yolu ile hem mükellef hem de Gelir İdaresine bakış açıları sunmaktadır.

Finansal İşlemlere ilişkin önemli konu başlıklarına 2020 yılında hazırladığımız aşağıdaki Sirküler’imizden ulaşabilirsiniz.

https://www.mazars.com.tr/content/download/981464/51306072/version//file/2676.pdf

Rehber’in tamamına OECD’nin aşağıdaki linkinden doğrudan ulaşabilirsiniz.

https://www.oecd.org/tax/transfer-pricing/oecd-transfer-pricing-guidelines-for-multinational-enterprises-and-tax-administrations-20769717.htm