Novembar 2022.

Na internet stranici Ministarstva finansija objavljeni su Nacrti zakona o izmenama i dopunama sledećih zakona:

• Zakona o porezu na dodatu vrednost (stupa na snagu 01. januara 2023. godine)
• Zakona o porezima na imovinu (stupa na snagu 01. januara 2023. godine);
• Zakona o fiskalizaciji (izmene stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenim glasniku);
• Zakona o porezu na dohodak građana (izmene će se primenjivati od 01. januara 2023. godine);
• Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (izmene će se primenjivati od 01. januara 2023. godine);
• Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji (izmene stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenim glasniku).

Zakon o porezu na dodatu vrednost

Najznačajnije izmene Zakona o porezu na dodatu vrednost navedene su u nastavku:

• U članu 10a Zakona o porezu na dodatu vrednost, koji se odnosi na nepostojanje obaveze određivanja punomoćnika od strane stranog pravnog lica koje u Republici vrši promet dobara i usluga isključivo obveznicima PDV, kao i promet usluga prevoza putnika autobusima za koje se kao osnovica za obračunavanje PDV utvrđuje prosečna naknada prevoza za svaki pojedinačni prevoz, izvršena je dopuna i to tako da navedeno strano lice nije u obavezi da odredi poreskog punomoćnika ni za promet dobara u postupku carinskog skladišta u skladu sa carinskim propisima.

• U članu 17. Zakona o PDV, koji se odnosi na poresku osnovicu kod prometa dobara i usluga dodaju su dva stava koji glase: „Tržišnom vrednošću iz st. 5. i 6. ovog člana, a u smislu ovog zakona, smatra se ukupni iznos koji bi kupac dobara, odnosno primalac usluga platio u trenutku prometa dobara, odnosno usluga nezavisnom dobavljaču za promet u Republici. Ako se za konkretna dobra, odnosno usluge ne može utvrditi tržišna vrednost, tržišna vrednost utvrđuje se za slična dobra ili usluge, a ako se tržišna vrednost ne može utvrditi ni za slična dobra, odnosno usluge, tržišnom vrednošću smatra se:

-       za promet dobara, iznos koji nije niži od nabavne cene tih ili sličnih dobara, a ako je ta cena nepoznata, ukupan iznos utvrđenih troškova u trenutku isporuke;

-       za promet usluga, iznos koji nije niži od ukupnog iznosa utvrđenih troškova pružanja usluge koje snosi poreski obveznik.”.

• Nakon gore navedenog člana 17, dodata su dva člana koja glase:

-       Član 17a:   „Osnovica za promet dobara, odnosno usluga u zamenu za višenamenski vrednosni vaučer je naknada plaćena za višenamenski vrednosni vaučer, a ako nema informacija o toj naknadi, osnovica je novčana vrednost navedena na samom višenamenskom vrednosnom vaučeru ili u povezanoj dokumentaciji, bez PDV koji se odnosi na isporučena dobra, odnosno pružene usluge.“

-       Član 17b: „Kod prometa dobara, odnosno usluga između lica koja se smatraju povezanim licima u smislu ovog zakona, uz naknadu koja je niža od tržišne vrednosti, kod kojeg sticalac nema pravo na odbitak prethodnog poreza u potpunosti, osnovicom se smatra tržišna vrednost tih dobara, odnosno usluga, bez PDV. Povezanim licima u smislu ovog zakona smatraju se povezana lica u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, lica kod kojih postoje porodične ili druge lične veze, upravljačke, vlasničke, članske, finansijske ili pravne veze, uključujući odnos između poslodavca i zaposlenog, odnosno članova porodičnog domaćinstva zaposlenog određenog shodno članu 56a stav 6. ovog zakona.“

• U članu 28. koji se odnosi na uslove za odbitak PDV dodata su dva stava koja glase:

-       „Računom iz stava 2. tačka 1) ovog člana smatra se elektronska faktura koja je prihvaćena, odnosno za koju se smatra da je prihvaćena u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje.

-       Ako je elektronska faktura iz stava 5. ovog člana prihvaćena najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza u skladu sa ovim zakonom, obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana.

• Stav 1. člana 51a se menja tako da sada glasi:

-       Obveznik je dužan da u elektronskom obliku obavesti poreski organ o izmenama podataka iz evidencione prijave koji su od značaja za obračunavanje i plaćanje PDV, najkasnije u roku od pet dana od dana nastanka izmene.

-       Pored toga, podatke navede u stavu 2. ovog člana, obveznik je dužan da uz poresku prijavu za poslednji poreski period kalendarske godine, odnosno poslednji poreski period dostavi poreskom organu u elektronskom obliku.

Zakon o porezima na imovinu

Najznačajnije izmene Zakona o porezima na imovinu navedene su u nastavku:

• U članu 5. koji se odnosi na određivanje poreske osnovice, dodaju se dva stava koja glase:

-  „Za izgrađeni objekat nad kojim je, odnosno uz koji je, izvršena dogradnja tako da dograđeni deo nije posebni deo tog objekta, umanjenje vrednosti za amortizaciju u skladu sa stavom 3. ovog člana vrši se po stopi: 1) po kojoj bi se vrednost objekta umanjivala da nije dograđen – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje veća od korisne površine dograđenog dela; 2) po kojoj bi se umanjivala vrednost dograđenog dela da je posebni deo tog objekta – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje manja ili jednaka u odnosu na korisnu površinu dograđenog dela.

- Rekonstrukcijom, odnosno dogradnjom objekta, u smislu stava 3. ovog člana, smatra se rekonstrukcija, odnosno dogradnja, u skladu sa zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja.”.

• U član 7b dodaju se, između ostalog, stavovi koji glase:

-       „Kad obveznik koji vodi poslovne knjige u poslovnim knjigama nije evidentirao zemljište na kome se, odnosno pod kojim se, nalazi objekat evidentiran u njegovim poslovnim knjigama, za svrhu oporezivanja porezom na imovinu to zemljište se smatra evidentiranim u poslovnim knjigama.

-       Kad jedinica lokalne samouprave nije objavila prosečnu cenu kvadratnog metra odgovarajućeg zemljišta ni u zoni, ni u najopremljenijoj zoni, vrednost zemljišta iz stava 2. ovog člana utvrđuje se na način iz člana 6. stav 13. Zakona o porezima na imovinu.

• U skladu sa članom 14 i članom 23, predmetom oporezivanja porezom na nasleđe i poklon kao i predmetom oporezivanja porezom na prenos apsolutnih prava smatra se i pravo trajnog korišćenja parking mesta u otvorenom stambenom bloku ili stambenom kompleksu.

• Počev od 1. januara 2024. godine, jedinice lokalne samouprave u celosti utvrđuju, naplaćuju i kontrolišu porez na nasleđe i poklon i porez na prenos apsolutnih prava i smatraju se poreskim organom u smislu odredaba stava 1. ovog člana. Odredbe ovog zakona kojima se nadležnost Poreske uprave za utvrđivanje, naplatu i kontrolu poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava prenosi na jedinice lokalne samouprave primenjivaće se od 1. januara 2024. godine.

Zakon o fiskalizaciji

Najznačajnije izmene Zakona o fiskalizaciji navedene su u nastavku:

• U član 3. koji se odnosi na predmet fiskalizacije dodaje se stav koji glasi: „Prometom na malo iz stava 1. ovog člana ne smatra se promet izvršen izvan maloprodajnog objekta ako je korisnik isporučenih dobara i pruženih usluga, odnosno dobara i usluga koje će biti isporučene ili pružene u slučaju primljenih avansa, pravno lice, odnosno obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana.”.
• Ukida se obaveza unošenja vrednosti prometa po poreskim stopama kao obaveznog elementa na fiskalnim računima;
• U dosadašnjem stavu 3, koji postaje stav 4, tačka na kraju rečenice zamenjuje se zapetom i dodaju se reči: „kao i sedište obveznika fiskalizacije koji vrši promet na malo preko interneta putem daljinske trgovine.”.

Zakon o porezu na dohodak građana

Najznačajnije izmene Zakona o porezu na dohodak građana navedene su u nastavku:

• U članu 12b stav 1, menja se i glasi: „Normirani troškovi u dinarskom iznosu iz člana 56. stav 2. tačka 1) i člana 85. stav 5. tačka 2) podtačka (1) ovog zakona po osnovu prihoda koji fizičko lice ostvari u kvartalu, priznaju se u visini od 96.000 dinara.”.
• Posle stava 1. dodaje se novi stav 2, koji glasi: „Normirani troškovi u dinarskom iznosu iz člana 56. stav 2. tačka 2) i člana 85. stav 5. tačka 2) podtačka (2) ovog zakona po osnovu prihoda koji fizičko lice ostvari u kvartalu, priznaju se u visini od 57.900 dinara.”.
• Neoporezivi iznos iz člana 15a povećan je na 21.712 dinara;
• U članu 58. kojim se definiše poreska stopa na prihode od autorskih prava, dodaje se stav 2, koji glasi: „Izuzetno od stava 1. ovog člana, stopa poreza na prihode od ugovorene naknade od autorskih i srodnih prava na koje se porez plaća samooporezivanjem, za koje se normirani troškovi priznaju u skladu sa članom 56. stav 2. tačka 2) ovog zakona, iznosi 10%.”
• U članu 86. koji se odnosi na definisanje poreske stope za ostale prihode, stav 2. menja se i glasi: „Izuzetno od stava 1. ovog člana, stopa poreza na prihode od: 1) osiguranja lica iz člana 84. ovog zakona iznosi 15%; 2) ugovorene naknade za izvršeni rad na koje se porez plaća samooporezivanjem, za koje se normirani troškovi priznaju u skladu sa članom 85. stav 5. tačka 2) podtačka (2) iznosi 10%.”.       
• Član 100. Zakona menja se na način da se iz nadležnosti poreskog organa briše nadležnost za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana;

Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje;

Najznačajnije izmene Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje navedene su u nastavku:

• Član 28. Zakona kojim se definiše osnovica doprinosa za lica koja ostvaruju ugovorenu naknadu kao oporezivi prihod od ugovorene naknade u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana, dopunjen je na sledeći način:

-       Izuzetno od stava 1. ovog člana: 1) osnovica doprinosa za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za kvartal, za lica iz člana 57. stav 2. ovog zakona, koja saglasno odredbama zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana porez plaćaju samooporezivanjem na oporezivi prihod koji čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za zbir normiranih troškova opredeljenih u dinarskom iznosu i 34% bruto prihoda ostvarenog u kvartalu, je najmanje trostruki iznos najniže mesečne osnovice doprinosa iz člana 36. ovog zakona; 2) osnovica doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje za kvartal, za lica iz člana 57. stav 2. ovog zakona koja saglasno odredbama zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana porez plaćaju samooporezivanjem na prihode ostvarene u kvartalu, je najmanje trostruki iznos osnovice iz člana 35b ovog zakona. Ukoliko su osnovice doprinosa iz stava 2. ovog člana niže od oporezivog prihoda, osnovica doprinosa je oporezivi prihod.”.

Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji

• U članu 38. stav 9. koji se odnosi na podnošenje prijave od strane fizičkih lica koja koja nije u vezi sa obavljanjem delatnosti, precizirano ej da navedene prijave mogu da se podnesu u elektronskom obliku ili u pismenom obliku - neposredno ili putem pošte, osim poreske prijave za godišnji porez na dohodak građana koju podnose isključivo u elektronskom obliku.

• U skladu sa izmenama ZPPA, propisano je i dva aktivnosti navedene u nastavku predstavljaju krivična dela za koja se propisuje kazna od jedne do pet godina zatvora:

-       Neovlašćena proizvodnja, prerada, prodaja ili nabavka radi prodaje, držanja ili prenosa ili na drugi način neovlašćeno stavljanje u promet elektronskih uređaja, opreme i softvera koji nisu evidentirani u registru proizvođača elektronskih fiskalnih uređaja, a koji služe za izbegavanje evidentiranja prometa na malo na način uređen propisima kojima se uređuje fiskalizacija;

-       Neovlašćena proizvodnja, prerada, prodaja ili nabavka radi prodaje, držanja ili prenosa ili na drugi način neovlašćeno stavljanje u promet računovodstvenih i drugih softvera koji služe za izbegavanje evidentiranja prometa, odnosno izbegavanje plaćanja poreza.

Za navedena krivična dela odgovornom licu u pravnom licu i preduzetniku izriče se i mera bezbednosti zabrane vršenja poziva, delatnosti ili dužnosti u trajanju od jedne do pet godina.