Februar 2023.

Izmene o pravilniku o PDV-u

Ministarstvo finansija objavilo je Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o PDV-u u Službenom Glasniku od 31. januara 2023. godine. Predmetni Pravilnik primenjuje se od 01. februara 2023. godine. Pravilnik propisuje brojna nova pravila te takođe ažurira postojeće članove, naročito u skladu sa propisima o elektronskom fakturisanju. Najznačajnije izmene odnose se na sledeće kategorije:

• Obračun PDV u slučaju prometa bez naknade od stranih pravnih lica
• Promena poreskog dužnika nakon uplate avansa
• Utvrđivanje osnovice za PDV kod prometa usluga i dobara između povezanih lica i prometa usluga i dobara koji čine ulog u privredno društvo
• Izmena osnovice za PDV po osnovu naknadnog ispunjavanja uslova za poresko oslobođenje
• Poresko oslobođenje po osnovu izvoza dobara
• Druga poreska oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza
• (Ne)postojanje obaveze izdavanja računa
• Izdavanje računa, odnosno elektronskih faktura
• Upotreba dokumenta o izmeni osnovice
• Poreski dužnik u slučaju promene statusa učesnika od momenta avansa
• Obaveza izrade internog računa u slučaju internog obračuna PDV-a
• Sadržina internog računa koji sastavlja poreski dužnik za promet drugog lica
• Novi obrascI SNPDV i LNPDV;

Ostale izmene

Vlada Republike Srbije objavila je Usklađene dinarske neoporezive iznose poreza na dohodak građana.

Od 24. januara 2023. godine primenjuje se Pravilnik o postupku, načinu, rokovima, sadržaju i obliku prijave kojom poreski obveznik prijavljuje poslovni prostor i poslovne prostorije u kojima skladišti, odnosno smešta dobra, kao i prostor i prostorije u kojima obavlja delatnost.

Ministarstvo finansija objavilo je detalje novih izmena u vezi Sistema elektronskih faktura, te je takođe izvršeno ažuriranje Interno tehničkog uputstva.

U nastavku detaljnije predstavljamo najznačajnije izmene i dopune.

Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o PDV-u

Najznačajnije izmene Pravilnika o porezu na dodatu vrednost navedene su u nastavku:

• Dodaje se član 11a koji definiše obavezu obračuna PDV u slučaju prometa bez naknade od stranih pravnih lica pri čemu poreski dužnik na svaki promet usluga bez naknade stranih lica obračunava PDV po propisanoj poreskoj stopi i plaća obračunati PDV u skladu sa Zakonom o PDV-u.
• Stav 7 i stav 8 člana 24 Pravilnika o PDV-u koji regulišu pravila u vezi sa načinom postupanja u slučaju promene poreskog dužnika nakon uplate avansa se brišu.
• Dodaje se član 47a koji se odnosi na utvrđivanje poreske osnovice kod prometa dobara i usluga koje čine ulog u privredno društvo kao i prometa dobara i usluga između lica koja se smatraju povezanim licima u smislu Zakona o PDV-u i glasi: „Tržišnom vrednošću na osnovu koje se utvrđuje osnovica za obračunavanje PDV za promet dobara i usluga iz člana 17. st. 5. i 6. i člana 17b Zakona smatra se ukupni iznos koji bi kupac dobara, odnosno primalac usluga platio u trenutku prometa dobara, odnosno usluga nezavisnom dobavljaču za promet u Republici Srbiji. Nezavisnim dobavljačem iz stava 1. ovog člana smatra se lice koje nije povezano lice u smislu člana 17b stav 2. Zakona sa licem koje vrši promet dobara, odnosno usluga iz stava 1. ovog člana.

Ako se za konkretna dobra, odnosno usluge ne može utvrditi tržišna vrednost, tržišna vrednost utvrđuje se za slična dobra ili usluge. Sličnim dobrima, odnosno uslugama iz stava 3. ovog člana smatraju se ona dobra, odnosno usluge koje pripadaju istoj vrsti dobara, odnosno usluga za koje se ne može utvrditi tržišna vrednost i čije su karakteristike bitne za određivanje tržišne vrednosti istovetne karakteristikama dobara, odnosno usluga za koje se ne može utvrditi tržišna vrednost.

Ako se tržišna vrednost ne može utvrditi ni za slična dobra, odnosno usluge, tržišnom vrednošću smatra se:

1)     za promet dobara, iznos koji nije niži od nabavne cene tih ili sličnih dobara, a ako je ta cena nepoznata, ukupan iznos utvrđenih troškova u trenutku isporuke;

2)     za promet usluga, iznos koji nije niži od ukupnog iznosa utvrđenih troškova pružanja usluge koje snosi poreski obveznik.

Ukupnim iznosom utvrđenih troškova za promet dobara, odnosno usluga iz stava 5. ovog člana smatra se cena koštanja tih ili sličnih dobara, odnosno usluga.”

• Izmena člana 55 Pravilnika o PDV-u ograničava uslove pod kojim dolazi do izmene osnovice. Naime, u slučaju naknadnog ispunjavanja uslova za ostvarivanje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza do izmene osnovice dolazi samo u slučaju prometa dobara i usluga propisanim članom 24, stav 1, tačka 2, 3 i 4 Zakona o PDV-u koji se odnose na sledeće:

2) promet dobara koja obveznik ili treće lice, po njegovom nalogu, šalje ili otprema u inostranstvo;

3) promet dobara koja inostrani primalac ili treće lice, po njegovom nalogu, šalje ili otprema u inostranstvo;

4) promet dobara koja putnik otprema u inostranstvo u ličnom prtljagu, za nekomercijalne svrhe, ako:

• putnik u Republici nema prebivalište ni boravište,
• se dobra otpremaju pre isteka tri kalendarska meseca po isteku kalendarskog meseca u kojem je izvršen promet dobara,
• je ukupna vrednost isporučenih dobara jednaka ili veća od 6.000 dinara, uključujući PDV,
• obveznik PDV poseduje dokaze da je putnik otpremio dobra u inostranstvo;

Član 80 koji bliže definiše uslove za ostvaranje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza u smislu slanja ili otpremanja dobara u inostranstvo ažurira se u smislu preciziranja definicije izvozne deklaracije u elektronskom obliku, odnosno u smislu daljeg usaglašavanja u skladu sa posedovanjem elektronskih faktura.

Član 87 koji bliže definiše uslove za ostvaranje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza u smislu unosa dobara u slobodnu zonu koji se vrši obvezniku PDV - korisniku slobodne zone, ažurira se u smislu preciziranja definicije deklaracije u elektronskom obliku.

Član 92 koji bliže definiše uslove za ostvaranje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza za promet dobara koja su u postupku carinskog skladištenja, ažurira se u smislu preciziranja definicije deklaracije u elektronskom obliku.

Dodaje se član 95a kojim se bliže definišu uslovi za ostvarenje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza iz člana 24 Zakona o PDV-u i glasi: „Ako se za promet iz čl. 87, 90, 93. i 94. ovog pravilnika izdaje elektronska faktura u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje, nadležni carinski organ, u skladu sa ovim pravilnikom, overava odštampani primerak elektronske fakture (spoljni prikaz) koji je potvrđen potpisom, odnosno pečatom od strane lica koje ih je izdalo u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronski dokument.”.

Članovi 96, 97 i 98 koji bliže definiše uslove za ostvaranje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza usluga oplemenjivanja, opravke ili ugradnje ažuriraju se u smislu preciziranja definicije deklaracije u elektronskom obliku.

Članom 136 bliže se definišu usluge, u smislu člana 25 stav 2. tačka 11) Zakona o PDV-u koji se odnosi na poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza na promet usluga socijalnog staranja i zaštite, dečje zaštite i zaštite mladih, usluga ustanova socijalne zaštite, kao i sa njima neposredno povezanog prometa dobara i usluga od strane lica registrovanih za obavljanje tih delatnosti, te sada glasi: „Uslugama, u smislu člana 25. stav 2. tačka 11) Zakona, smatraju se usluge socijalnog staranja i zaštite, dečije zaštite i zaštite mladih, usluge ustanova socijalne zaštite: centara za socijalni rad, ustanova za smeštaj korisnika i ustanova za dnevni boravak i pomoć u kući, pod uslovom da su pružaoci usluga registrovani za obavljanje tih delatnosti i da poseduju odobrenje nadležnog organa za pružanje tih usluga, u skladu sa propisima koji uređuju socijalnu zaštitu i socijalnu sigurnost građana.”.

Članom 164, stav 1, tačka 1 definiše se da obveznik PDV nema obavezu da izda račun iz člana 42. Zakona o PDV-u za promet dobara i usluga fizičkim licima, sa izuzetkom preduzetnika, koja nisu obveznici PDV, osim za promet za koji se izdaje fiskalni račun u skladu sa propisima kojima se uređuje fiskalizacija. Dodatno, stavom 2 ovog člana definiše se da obveznik PDV nema obavezu da izda račun iz člana 42. Zakona o PDV-u za promet dobara i usluga za koji je u skladu sa članom 25. Zakona propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza, osim ako ovim pravilnikom nije drukčije uređeno za promet za koji postoji obaveza izdavanja elektronske fakture u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje i promet za koji postoji obaveza izdavanja fiskalnog računa u skladu sa zakonom kojimse uređuje fiskalizacija.

Članom 165 propisuje se da u slučaju kada obveznik u istom poreskom periodu primi avansnu uplatu i izvrši promet dobara i usluga za koji je primio avansnu uplatu postoji samo obaveza izdavanja računa za izvršeni promet, osim po osnovu primljene avansne uplate za promet za koji postoji obaveza izdavanja fiskalnog računa u skladu sa propisima kojima se uređuje fiskalizacija, odnosno obaveza izdavanja elektronske fakture.

Članom 166 propisuje se da u slučaju kada je poreski dužnik primalac dobara i usluga u skladu sa odredbom člana 10. stav 2. Zakona o PDV-u, poreski dužnik nema obavezu izdavanja avansnog računa u skladu sa članom 42 Zakona o PDV-u, osim po osnovu primljene avansne uplate za promet za koji postoji obaveza izdavanja elektronske fakture.

Članom 167 propisuje se da u slučaju prometa usluga kojim se smatra prenos, ustupanje i davanje na korišćenje autorskih i srodnih prava, patenata, licenci, zaštitnih znakova, kao i drugih prava intelektualne svojine ne postoji obaveza iskazivanja podatka o datumu prometa usluga, osim u elektronskoj fakturi u kojoj se kao podatak o datumu prometa navodi datum izdavanja elektronske fakture.

Članom 181. propisuje se da su elektronske fakture izuzetak od pravila da ako se račun izdaje na dan kada je izvršen promet dobara, odnosno usluga, račun za taj promet ne mora da sadrži i podatak o datumu prometa dobara, odnosno usluga.

Članu 182. koji definiše sadržaj dokumenta o povećanju ili smanjenju naknade odnosno osnovice kada se posle izvršenog prometa dobara i usluga promeni naknada za taj promet dodaje se stav 3 koji glasi: „Odredbe stava 1. ovog člana shodno se primenjuju i u slučaju kada naplaćeni avans za koji je izdat avansni račun prestane da se smatra avansom za promet dobara, odnosno usluga, u potpunosti ili delimično, osim u slučaju kada naplaćeni avans ili deo avansa postane naknada, odnosno deo naknade za izvršeni promet dobara, odnosno usluga.”.

Član 188. stav 3 koji bliže definiše postupanje pri izdavanju računa u slučaju promene poreskog dužnika posle avansnog plaćanja se menja i glasi: „Izuzetno od stava 2. ovog člana, ako posle avansnog plaćanja dođe do promene poreskog dužnika u skladu sa Zakonom, obveznik PDV koji je izvršio taj promet izdaje račun u kojem iskazuje ukupan iznos osnovice, bez PDV, a primalac dobara, odnosno usluga obračunava PDV za taj promet u skladu sa Zakonom.” Takođe, dodaje se stav 4, koji glasi: „Obveznik PDV iz stava 3. ovog člana ima pravo da stornira avansni račun, kao i da izvrši ispravku obračunatog PDV ako poseduje dokument primaoca kojim se potvrđuje da je izvršio ispravku odbitka prethodnog poreza, odnosno da PDV po avansnom računu nije koristio kao prethodni porez.”.

Član 189. stav 3. menja se i glasi: „Izuzetno od stava 2. ovog člana, ako posle avansnog plaćanja dođe do promene poreskog dužnika u skladu sa Zakonom, obveznik PDV koji je izvršio promet dobara, odnosno usluga izdaje račun za taj promet u kojem iskazuje ukupan iznos osnovice i iznos PDV, a primalac dobara, odnosno usluga vrši ispravku obračunatog PDV i PDV koji je odbijen kao prethodni porez po osnovu datog avansa.”.

Članom 192., stavom 1. bliže se definiše da obveznik PDV može da izda jedan račun, odnosno elektronsku fakturu za za više pojedinačnih isporuka dobara ili usluga izvršenih jednom licu. Takođe, dodaje se stav 4, koji glasi: „U elektronskoj fakturi iz stava 1. ovog člana kao podatak o datumu prometa navodi se datum izdavanja elektronske fakture.“.

Članom 196 proširuje se obaveza izdavanja internog računa na promete dobara i usluga koje u Republici Srbiji vrši i obveznik PDV koji za taj promet nije poreski dužnik u skladu sa Zakonom o PDV-u a ne samo promete stranih lica koja nisu obveznici PDV u Republici Srbiji. Istom članu, dodaje se stav 3, koji glasi: „Interni račun iz stava 1. ovog člana, u zavisnosti od toga da li se sačinjava za promet, povećanje naknade za promet, odnosno avans, naročito sadrži sledeće podatke:

1) naziv, adresu i PIB lica koje sačinjava interni račun;

2) datum sačinjavanja i redni broj internog računa;

3) naziv, adresu i PIB, odnosno drugi poreski broj lica koje je izvršilo promet dobara ili usluga, izdalo dokument o povećanju naknade za promet, odnosno kojem je izvršeno avansno plaćanje;

4) datum prometa, povećanja naknade za promet, odnosno datum plaćanja avansa;

5) poresku osnovicu;

6) poresku stopu koja se primenjuje;

7) iznos obračunatog PDV.”.

• Članom 200 definiše se izuzetak od pravila u slučajevima nepostojanja obaveze izdavanja računa iz člana 42. Zakona po osnovu potraživanja novčanih sredstava od strane obveznika PDV koja ne predstavljaju naknadu za promet dobara i usluga, pri čemu isto ne važi u slučaju kada postoji obaveza izdavanja elektronske fakture.
• Članom 202 definiše se izuzetak od pravila u slučajevima nepostojanja obaveze izdavanja računa iz člana 42. Zakona po osnovu prenosa višenamenskog vaučera od strane obveznika PDV, pri čemu isto ne važi u slučaju kada postoji obaveza izdavanja elektronske fakture.
• Dosadašnji Obrazac SNPDV – Službeni nalog za nabavku dobara i usluga i uvoz dobara, bez PDV i Obrazac LNPDV – Nalog za nabavku dobara i usluga i uvoz dobara, bez PDV, za lične potrebe nosioca prava, koji su odštampani uz Pravilnik o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS”, br. 37/21, 64/21, 127/21, 49/22 i 59/22) i čine njegov sastavni deo, zamenjuju se novim Obrascem SNPDV – Službeni nalog za nabavku dobara i usluga i uvoz dobara, bez PDV i Obrascem LNPDV – Nalog za nabavku dobara i usluga i uvoz dobara, bez PDV, za lične potrebe nosioca prava, koji su odštampani uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo.

Vlada Republike Srbije objavila je Usklađene dinarske neoporezive iznose poreza na dohodak građana.

Iznosi su objavljeni u Službenom glasniku RS broj 6/23, od 27. januara 2023. godine za isplate od 1. februara 2023. do 31. januara 2024. godine. U nastavku je tabelarni prikaz novih iznosa:

Od 24. januara 2023. godine primenjuje se Pravilnik o postupku, načinu, rokovima, sadržaju i obliku prijave kojom poreski obveznik prijavljuje poslovni prostor i poslovne prostorije u kojima skladišti, odnosno smešta dobra, kao i prostor i prostorije u kojima obavlja delatnost.

Ovim pravilnikom propisuju se postupak, način, rokovi, sadržaj i oblik prijave kojom poreski obveznik prijavljuje Poreskoj upravi poslovni prostor i poslovne prostorije u kojima skladišti, odnosno smešta dobra, kao i prostor i prostorije u kojima obavlja delatnost.

Poreski obveznik podnosi evidencionu prijavu u elektronskom obliku, preko portala Poreske uprave za sve poslovne prostore i poslovne prostorije iz člana 1. stav 2. ovog pravilnika, a koje se nalaze van prijavljenog sedišta pravnog lica, preduzetnika, odnosno prebivališta/boravišta fizičkog lica, pre početka njihovog korišćenja.

Evidenciona prijava podnosi se na Obrascu EP IPP - Prijava za evidentiranje poslovnog prostora i poslovnih prostorija u kojima se skladište, odnosno smeštaju dobra, kao i prostora i prostorija u kojima poreski obveznik obavlja delatnost, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Ministarstvo finansija objavilo je detalje novih izmena u vezi Sistema elektronskih faktura, te je takođe izvršeno ažuriranje Interno tehničkog uputstva.

U nastavku navodimo uvedene izmene:

• Omogućeno je kreiranje i slanje konačnog računa koji se referencira na jedan ili više avansnih računa, bez obzira na statuse odobravanja povezanih avansnih računa;
• Uvedena je validacija da avansni račun ne može biti storniran ukoliko je vezan za konačni račun koji nije storniran;
• Ukinuta je mogućnost otkazivanja izdate fakture; zadržana je mogućnost storniranja izdate fakture;
• Omogućeno je da se otkazivanje fakture u CRF-u radi pri storniranju fakture, umesto pri njenom odbijanju;
• Izmenjene su labele „Odobri“/“Odbaci“ u "Prihvatanje"/"Odbijanje", i „Preuzmi“ u „Preuzmi PDF“ na formi fakture;
• Omogućeno je da nakon akcije odbijanja fakture, primalac fakture može naknadno da odobri fakturu.