Tax Alert - Σημαντικές φορολογικές αλλαγές

Στο παρόν παρουσιάζονται βασικά σημεία των παραπάνω διατάξεων:

 I. Ρυθμίσεις στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ)

1. Διατάξεις που αφορούν τη φορολογία εισοδήματος των Νομικών Προσώπων.

α. Κανόνες για τη φορολόγηση κατά την έξοδο (exittax) – Προσθήκη νέου άρθρου 66 Α στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ)

• Θεσπίζονται κανόνες φορολόγησης κατά την έξοδο (exit tax), δηλαδή τη φορολόγηση κατά τη μεταφορά σε άλλο κράτος της φορολογικής κατοικίας ή περιουσιακών στοιχείων από το κεντρικό στη μόνιμη εγκατάσταση.
• Επιβάλλεται φόρος εισοδήματος επί του ποσού που ισούται με την αγοραία αξία των περιουσιακών στοιχείων που μεταφέρει, κατά τη στιγμή της εξόδου αυτών, μείον την αξία τους για φορολογικούς σκοπούς.

• Απαριθμούνται οι περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζεται αυτή η διάταξη:

• μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από την έδρα του στην ημεδαπή στη μόνιμη εγκατάστασή του σε άλλο κράτος-μέλος, ή σε τρίτη χώρα, εφόσον η Ελλάδα παύει να έχει δικαίωμα φορολόγησης των μεταφερομένων περιουσιακών στοιχείων, εξαιτίας της μεταφοράς.

• μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τη μόνιμη εγκατάστασή του στην ημεδαπή στην έδρα του ή σε άλλη μόνιμη εγκατάσταση σε άλλο κράτος-μέλος, ή σε τρίτη χώρα, εφόσον η Ελλάδα παύει να έχει δικαίωμα φορολόγησης των μεταφερομένων περιουσιακών στοιχείων, εξαιτίας της μεταφοράς.

• μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του από την Ελλάδα σε άλλο κράτος-μέλος, ή σε τρίτη χώρα, εκτός από εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία παραμένουν ουσιωδώς συνδεδεμένα με μόνιμη εγκατάσταση στην ημεδαπή.

• μεταφορά της δραστηριότητας που ασκεί η μόνιμη εγκατάστασή του, από την Ελλάδα σε άλλο κράτος-μέλος, ή σε τρίτη χώρα, εφόσον η Ελλάδα παύει να έχει δικαίωμα φορολόγησης των μεταφερομένων περιουσιακών στοιχείων, εξαιτίας της μεταφοράς.

• Ο φορολογικός συντελεστής είναι ο εκάστοτε ισχύων του άρθρου 58 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), δηλαδή των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, ο οποίος σήμερα είναι 24 %, κατά το φορολογικό έτος εξόδου.

• Η καταβολή του φόρου αποδίδεται με ιδιαίτερη δήλωση, η οποία υποβάλλεται τρεις (3) εργάσιμες ημέρες πριν την έξοδο και καταβάλλεται εφάπαξ ή σε πέντε (5) ετήσιες ισόποσες άτοκες δόσεις, υπό προϋποθέσεις. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να ζητήσει εγγύηση για την καταβολή του φόρου με δόσεις.

β. Διατάξεις για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων (hybrid mismatches) – Προσθήκη νέου άρθρου 66 B στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ)

• Θεσπίζονται κανόνες όσον αφορά στις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, δηλαδή ασυμφωνίες ως συνέπεια των διαφορών ως προς τον νομικό χαρακτηρισμό των πληρωμών ή των οντοτήτων μεταξύ δύο διαφορετικών δικαιοδοσιών.

• Οι κανόνες εφαρμόζονται σε φορολογουμένους εγκατεστημένους σε κράτη – μέλη της ΕΕ ή σε οντότητα εγκατεστημένη σε Τρίτη χώρα.

• Οι ασυμφωνίες οδηγούν είτε σε διπλή έκπτωση μιας πληρωμής, εξόδου ή ζημιάς, είτε στην έκπτωση σε ένα κράτος, χωρίς να συνυπολογισθεί από το άλλο κράτος (έκπτωση χωρίς συμπερίληψη).

• Αφορά πληρωμές μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων, μεταξύ κεντρικού γραφείου μια εταιρίας (head office) και μιας μόνιμης εγκατάστασης, μεταξύ δυο ή περισσοτέρων μονίμων εγκαταστάσεων της ίδιας οντότητας.

• Ο εντοπισμός ασυμφωνίας θα έχει ως αποτέλεσμα τη μη αναγνώριση της έκπτωσης, του εξόδου ή της ζημίας από τη Φορολογική Διοίκηση.

• Οι νέες διατάξεις ισχύουν από 1.1.2020.

γ. Μείωση προκαταβολής του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων  (Άρθρο 71 ΚΦΕ)

• Μειώνεται η προκαταβολή φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2019 των νομικών προσώπων και οντοτήτων από 30% μέχρι και 100 %, ανάλογα με την ποσοστιαία μείωση του κύκλου εργασιών ΦΠΑ του πρώτου εξαμήνου του 2020 έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2019, ως εξής :

• Σημειώνεται ότι αν το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα απαλλάσσεται από τον Φ.Π.Α., το ποσό προκαταβολής μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%).

• Τα ως άνω ισχύουν και για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.

2. Διατάξεις που αφορούν  στη  Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων\

α. Εισαγωγή καθεστώτος εναλλακτικής φορολόγησης προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα για το εισόδημα από συντάξεις που προκύπτει στην αλλοδαπή (Άρθρο 5Β ΚΦΕ)

• Εισαγωγή φορολογικού συντελεστή 7 % επί του εισοδήματος από συντάξεις στην αλλοδαπή.

• Η διάρκεια αυτού του φορολογικού καθεστώτος είναι τα 15 έτη.

• Προϋποτίθεται:

1. ότι ο φορολογούμενος δεν ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα πέντε (5) από τα έξι (6) έτη
2. η μεταφορά της φορολογικής κατοικίας να γίνει από κράτος, με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας με την Ελλάδα.

• Η μεταφορά φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα πραγματοποιείται με αίτηση μέχρι 31 Μαρτίου του εκάστοτε φορολογικού έτους, αλλά ειδικά για το 2020 μέχρι τις 30.09.2020.

• Δεν επηρεάζονται οι διεθνείς συμβάσεις περί αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος και κεφαλαίου (ΣΑΔΦ), οι οποίες συνήθως επιφυλάσσουν δικαίωμα φορολόγησης των συντάξεων του δημοσίου τομέα στο κράτος πηγής.

• Αναμένεται η έκδοση σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε με την οποία θα καθορίζεται η σχετική διαδικασία υπαγωγής στις νέες διατάξεις.

β. Απαλλαγή της δωρεάν διάθεσης μετοχών και των διατακτικών εσωτερικού τουρισμού υπό όρους από τη φορολογία εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις (Άρθρο 14 ΚΦΕ)

• Θεσπίζονται δυο νέες εξαιρέσεις από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις:

• της παροχής σε είδος, με τη μορφή μετοχών που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος στο πλαίσιο προγραμμάτων δωρεάν διάθεσης τους

• της παροχής σε είδος, με τη μορφή των διατακτικών εσωτερικού τουρισμού, συνολικής αξίας έως τριακοσίων (300) ευρώ, για το φορολογικό έτος 2020.

γ. Έκπτωση Δαπανών (άρθρο 39 ΚΦΕ)

• Καθιερώνεται έκπτωση δαπανών σε ποσοστό 75% αν ο εκμισθωτής ή ο παραχωρών είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή κάθε είδους ίδρυμα, ενώ ειδικά για το Άγιο όρος και τις Ιερές Μονές αυτού, το ποσοστό της έκπτωσης ανέρχεται σε 100%.

δ.      Δικαιώματα προαίρεσης - Δωρεάν διάθεση μετοχών (Άρθρο 42 Α ΚΦΕ)

• Θεσπίζεται ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση της υπεραξίας που προκύπτει από δικαιώματα προαίρεσης και διάθεσης δωρεάν μετοχών.

• Επιβάλλεται σταθερός συντελεστής 15% επί της υπεραξίας που θα αποκομίσει ο εργαζόμενος από την πώληση των μετοχών.

• Προϋπόθεση αποτελεί η διακράτηση των μετοχών για τουλάχιστον 24 μήνες μετά την απόκτηση του δικαιώματος προαίρεσης.

• Υπενθυμίζεται ότι το εισόδημα που προκύπτει ειδικά από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα μη εισηγμένη στο χρηματιστήριο, νεοσύστατη, μικρή επιχείρηση ή και πολύ μικρή επιχείρηση, θεωρείται εισόδημα από υπεραξία και φορολογείται με συντελεστή 5 %, υπό προϋποθέσεις.

ε. Δαπάνες Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας (άρθρο 22 Α ΚΦΕ)

• Το ποσοστό έκπτωσης των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας αυξάνεται από τριάντα τοις εκατό (30 %) σε εκατό τοις εκατό (100 %)

• Προβλέπεται η εξής εναλλακτική διαδικασία και για τις ήδη υποβληθείσες δαπάνες:

• Υποβολή απαραίτητων δικαιολογητικών στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, συνοδευόμενα από έκθεση ελέγχου για την πραγματοποίηση των δαπανών και το ύψος αυτών, η οποία υπογράφεται από ορκωτό ελεγκτή - λογιστή ή/και ελεγκτική εταιρεία που είναι εγγεγραμμένος/η στο Δημόσιο Μητρώο

• Έλεγχος εντός 6 μηνών, αλλιώς θεωρούνται εγκεκριμένες.

• Ο έλεγχος από τους ορκωτούς λογιστές διενεργείται βάσει του Κανονισμού Ε.Ε./ 537/2014 και τον ν. 4449/2017.

• Αναμένεται η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ύστερα από γνώμη της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛ.Τ.Ε.), για τον καθορισμό ελεγκτικού πλαισίου (Διεθνών Προτύπων).

• Η εφαρμογή του ποσοστού 100% τίθεται σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου 2020

στ.  Φορολογικά κίνητρα σε επενδυτικούς αγγέλους (angelinvestors) (άρθρο 70 Α ΚΦΕ)

• Θεσπίζεται έκπτωση σε ποσοστό 50 % της εισφοράς κεφαλαίου επενδυτικού αγγέλου (angel investor), δηλαδή πρόσωπα που εισφέρουν κεφάλαια, εμπειρία και τεχνγνωσία σε νεοφυή εταιρεία εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (startups επιχειρήσεις),  από το φορολογητέο εισόδημα «αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά.

• Ισχύει για ποσό μέχρι τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ σε καθεμιά από τρεις επιχειρήσεις ανά έτος.

• Η εισφορά πρέπει να λάβει χώρα υποχρεωτικά μέσω τραπεζικής κατάθεσης

• Έναρξη ισχύος: η 29.7.2020 (ημερομηνία δημοσίευσης του ΦΕΚ)

II. Ρυθμίσεις στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ)

α. Σύσταση Επιτροπής Εξώδικης Επίλυσης των εκκρεμών φορολογικών διαφορών

• Συστήνεται η Επιτροπή Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών στη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας με στόχο την ταχεία επίλυση των φορολογικών διαφορών, την αποσυμφόρηση της διοικητικής δικαιοσύνης και την τόνωση των φορολογικών εσόδων. 

i) Η Επιτροπή

• Έργο της Επιτροπής είναι η εξώδικη επίλυση των φορολογικών διαφορών που εκκρεμούν ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων.

• Η Επιτροπή εδρεύει στην Αθήνα, με Παράρτημα στη Θεσσαλονίκη.

• Η Επιτροπή διαιρείται σε επιμέρους Τμήματα, τα οποία απαρτίζονται από πρώην δικαστικούς λειτουργούς των Διοικητικών Δικαστηρίων και μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Στα Τμήματα εισηγούνται χωρίς δικαίωμα ψήφου εφοριακοί υπάλληλοι.

ii) Υποβολή αιτήσεων ενώπιον της Επιτροπής

• Ο διάδικος φορολογούμενος σε εκκρεμείς φορολογικές διαφορές (εκτός τελωνειακών) ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, δύναται να υποβάλει ηλεκτρονικά αίτηση εξώδικης επίλυσης της διαφοράς ενώπιον της Επιτροπής, με καταληκτική προθεσμία έως τις 31.12.2020.

• Για το παραδεκτό της ηλεκτρονικής υποβολής της εν λόγω αίτησης, απαιτείται η υπόθεση να εκκρεμεί και να μην έχει συζητηθεί έως τις 30.10.2020.

• Δίδεται επίσης η δυνατότητα υποβολής αίτησης που αφορά εκκρεμείς έως τις 30.10.2020 ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών φορολογικές διαφορές, εφόσον αυτές καταστούν εκκρεμείς ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων έως τις 30.12.2020.

iii) Προβαλλόμενοι με την αίτηση ισχυρισμοί

• Η αίτηση ενώπιον της Επιτροπής αναφέρεται περιοριστικά μόνο στους κατωτέρω ισχυρισμούς:

• Παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει τον επίδικο φόρο ή πρόστιμο λόγω παρόδου του χρόνου εντός του οποίου η Φορολογική Διοίκηση είχε δικαίωμα προς καταλογισμό αυτών.

• Παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει τον επίδικο φόρο ή πρόστιμο λόγω λήψης φορολογικού πιστοποιητικού χωρίς επιφύλαξη.

• Εσφαλμένο καταλογισμό του φόρου ή προστίμου λόγω πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης ή αριθμητικού σφάλματος.

• Αναδρομική εφαρμογή της ευμενέστερης φορολογικής κύρωσης σύμφωνα με όσα έχουν γίνει δεκτά από τη νομολογία του ΣτΕ.
• Μείωση του πρόσθετου φόρου, του τόκου, των προσαυξήσεων και των προστίμων.

iv) Εξέταση των αιτήσεων

• Ο έλεγχος των προβαλλόμενων ισχυρισμών διενεργείται με βάση τη νομολογία και την πάγια πρακτική της Φορολογικής Διοίκησης.

• Η Επιτροπή δύναται να προτείνει την εν όλω ή εν μέρει αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος ενώ, υποβάλλει σε κάθε περίπτωση, συγκεκριμένη πρόταση στον αιτούντα. Η πρόταση περιέχει επαρκή αιτιολογία και κοινοποιείται στον αιτούντα.

• Η προθεσμία αποδοχής της πρότασης από τον φορολογούμενο ορίζεται στις πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από την κοινοποίησή της. Σε περίπτωση αποδοχής, συντάσσεται σχετικό πρακτικό εξώδικης επίλυσης, το οποίο δημοσιεύεται στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικονομικών.

• Με το πρακτικό επέρχεται η αμετάκλητη επίλυση της εκκρεμούς διαφοράς η οποία πλέον δεν προσβάλλεται με κανένα ένδικο βοήθημα ή μέσο, εφόσον επί του συνολικού ποσού που προκύπτει για τον φορολογούμενο, καταβληθεί ποσοστό τριάντα τις εκατο (30%) του κύριου φόρου που οφείλεται, εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την υπογραφή του και χωρήσει νομίμως η εξόφληση του συνόλου αυτού, ως εξής:

• Η καταβολή του ποσού, το οποίο προκύπτει από τον συμβιβασμό μετά από την καταβολή του ποσοστού τριάντα τις εκατο (30%), πραγματοποιείται, με μείωση των αναλογούντων πρόσθετων φόρων, τόκων, προσαυξήσεων και προστίμων, ως κατωτέρω:

• Η καταβολή των ανωτέρω δόσεων δεν επιβαρύνεται με τόκο, τέλος χαρτοσήμου ή  οποιοδήποτε άλλο ποσό.

• Τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί έναντι του κύριου φόρου, συνυπολογίζονται.

• Σε περίπτωση μη τήρησης των όρων αυτών καθώς και μη καταβολής δύο (2) συνεχόμενων μηνιαίων δόσεων ή καθυστέρησης της καταβολής των δύο (2) τελευταίων δόσεων για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα, ο συμβιβασμός ανατρέπεται αναδρομικά.

• Σε περίπτωση μη αποδοχής από τον αιτούντα της πρότασης της Επιτροπής, συντάσσεται πρακτικό ματαίωσης της εξώδικης επίλυσης.

• Το πρακτικό εξώδικης επίλυσης ή το πρακτικό ματαίωσης κοινοποιούνται άμεσα, με επιμέλεια της γραμματείας των Επιτροπών, στο Δικαστήριο, στο οποίο εκκρεμεί η υπόθεση.

• Σε περίπτωση μη αποδοχής από τον αιτούντα της πρότασης της Επιτροπής και σύνταξης πρακτικού ματαίωσης της εξώδικης επίλυσης η ανασταλείσα δίκη συνεχίζεται.

v) Προθεσμία εξέτασης των αιτήσεων

• Η εξέταση των αιτήσεων εξώδικης επίλυσης ολοκληρώνεται το αργότερο έως τις 28.05.2021 και τα πρακτικά εξώδικης επίλυσης εκδίδονται έως τις 31.07.2021.

• Οι αιτήσεις που δεν εξετάστηκαν μέχρι τις 28.05.2021, θεωρείται ότι απορρίφθηκαν σιωπηρά και επανεισάγονται με επιμέλεια της Γραμματείας των Επιτροπών στο αρμόδιο Δικαστήριο χωρίς τη σύνταξη πρακτικού.

• Για όσο διάστημα η υπόθεση εκκρεμεί ενώπιον της Επιτροπής, η δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του αρμοδίου τακτικού διοικητικού δικαστηρίου αναστέλλεται.

• Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται κάθε ζήτημα σχετικά με τη λειτουργία της Επιτροπής.

β. Δυνατότητα αναδρομικής ισχύος των αποφάσεων Προέγκρισης Μεθοδολογίας Ενδοομιλικής Τιμολόγησης (άρθρο 22 ΚΦΔ)

• Θεσμοθετείται η δυνατότητα αναδρομικής εφαρμογής ισχύος (roll-back) των διμερών ή πολυμερών αποφάσεων Προέγκρισης Μεθοδολογίας Ενδοομιλικής Τιμολόγησης.

• Προβλέπεται η δυνατότητα να προβλεφθεί ως ρήτρα, ακόμα και σε εκκρεμείς αιτήσεις.

• Μπορεί να αφορά και τα προηγούμενα φορολογικά έτη υπό προϋποθέσεις.

• Ως χρόνος έναρξης ισχύος των διατάξεων ορίζεται η 1.1.2014.

• Επιπλέον, θεωρείται ως εμπρόθεσμη η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων συνέπεια απόφασης προέγκρισης μεθοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης, που έχει ήδη εκδοθεί πριν από την 1.8.2020.

γ. Μετάθεση του χρόνου κατά τον οποίο καθίστανται ληξιπρόθεσμες οι οφειλές από πράξεις διοικητικού προσδιορισμού του φόρου που εκδόθηκαν μέχρι την 31.12.2019 (παρ. 51 και 53α του άρθρου 72 ΚΦΔ)

• Αφορά οφειλές από πράξεις διοικητικού προσδιορισμού, άμεσο προσδιορισμού φόρου ή πράξεις προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου, που εκδόθηκαν μέχρι την 31.12.2019 με βάση στοιχεία που είχε στη διάθεση της η Φορολογική Διοίκηση και αφορούν αποδοχές που εισπράχθηκαν αναδρομικά εντός του 2013.

• Εκδόθηκε η ΚΥΑ υπ’ αρ. Α1182/20 (ΦΕΚ Β’ 3164/31-07-2020), σύμφωνα με την οποία οι ως άνω προθεσμίες παρατείνονται ως εξής:

III. Ρυθμίσεις στον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα

Τέλος ταξινόμησης επιβατικών και φορτηγών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης (άρθρα 121 και 123)

• Τροποποιούνται οι συντελεστές του τέλους ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων και θεσπίζεται προοδευτική φορολόγηση σε καινούρια και εισαγόμενα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, ως εξής:

• Επίσης, προβλέπεται προσαύξηση των τελών ανάλογα με το έτος ταξινόμησης και την εκπομπή των ρύπων, αλλά και απαλλαγή για συγκεκριμένες κατηγορίες υβριδικών αυτοκινήτων.

IV. Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1852 για τους Μηχανισμούς Επίλυσης Φορολογικών Διάφορων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (άρθρα 21 – 48 ν. 4714/2020)

• Με το Ν. 4714/2020 ενσωματώνονται στην ελληνική νομοθεσία οι διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1852/ΕΕ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 10ης Οκτωβρίου 2017 για τους μηχανισμούς επίλυσης φορολογικών διαφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Ο μηχανισμός επίλυσης αφορά διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και ενός ή περισσότερων κρατών μελών (ΚΜ) της ΕΕ, οι οποίες προκύπτουν από την εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) και της Σύμβασης της 20ής Αυγούστου 1990 για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας σε περίπτωση διορθώσεως των κερδών μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων (90/436/ΕΟΚ), η οποία έχει κυρωθεί με το Ν. 2216/1994 («Σύμβαση»).

• Η επίλυση των διαφορών διαρθρώνεται σε τρία στάδια:

• Υποβολή ένστασης από τον φορολογούμενο («θιγόμενο πρόσωπο»)

• Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού (ΔΑΔ)

• Διαιτησία.

• Προβλέπεται, επίσης, η δυνατότητα προσφυγής ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων σε διάφορα στάδια της διαδικασίας, με στόχο την πληρέστερη προστασία των δικαιωμάτων των θιγόμενων προσώπων και τη διασφάλιση της διαδικασίας επίλυσης διαφορών.

• Ο μηχανισμός επίλυσης διαφορών εφαρμόζεται σε κάθε ένσταση που υποβάλλεται από τη δημοσίευση του Νόμου και εφεξής σε αμφισβητούμενες διαφορές που αφορούν στο εισόδημα ή το κεφάλαιο που αποκτήθηκαν σε φορολογικό έτος που αρχίζει από 01.01.2018 και μετά (με δυνατότητα αναδρομικής εφαρμογής, κατόπιν συμφωνίας των ΚΜ).

• Συνοπτικά, τα στάδια της διαδικασίας παρουσιάζονται ως εξής:

Α. Ένσταση για αμφισβητούμενη διαφορά

• Το θιγόμενο πρόσωπο μπορεί να υποβάλει ένσταση για αμφισβητούμενη διαφορά ενώπιον της ελληνικής Αρμόδιας Αρχής και καθεμίας από τις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων ΚΜ και να ζητά την επίλυση της διαφοράς, εντός τριών ετών από τη γνώση της αμφισβητούμενης διαφοράς.

• Η ένσταση περατώνει αυτοδικαίως κάθε άλλη ΔΑΔ δυνάμει ΣΑΔΦ ή Σύμβασης μεταξύ της Ελλάδας και ΚΜ.

• Η ένσταση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

• Ακριβείς πληροφορίες για τα γεγονότα και τις περιστάσεις της υπόθεσης, με όλα τα δικαιολογητικά και αποδεικτικά στοιχεία

• Ρητή αναφορά του νομοθετικού πλαισίου της Ελλάδας και της ΣΑΔΦ ή της Σύμβασης

• Τους λόγους της αμφισβητούμενης διαφοράς.

• Η Αρμόδια Αρχή αποφασίζει σχετικά με την αποδοχή ή την απόρριψη της ένστασης εντός έξι μηνών. Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής, η ένσταση θεωρείται ότι έγινε δεκτή.

• Εάν απορριφθεί η ένσταση από τις αρμόδιες αρχές όλων των ενδιαφερόμενων ΚΜ, το θιγόμενο πρόσωπο μπορεί να ασκήσει αίτηση ακύρωσης κατά της απορριπτικής απόφασης.

• Εάν η ένσταση απορριφθεί από τουλάχιστον ένα αλλά όχι από το σύνολο των ενδιαφερόμενων ΚΜ, το θιγόμενο πρόσωπο μπορεί να υποβάλει αίτηση συγκρότησης Συμβουλευτικής Επιτροπής στην Αρμόδια Αρχή, υπό προϋποθέσεις. Η Συμβουλευτική Επιτροπή μπορεί να εκκινήσει τη ΔΑΔ.

Β. Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού

• Η Αρμόδια Αρχή και οι αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων ΚΜ προσπαθούν να επιλύσουν την αμφισβητούμενη διαφορά εντός 2 ετών, με δυνατότητα παράτασης για 1 έτος.

• Εάν οι αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων ΚΜ καταλήξουν σε συμφωνία και το θιγόμενο πρόσωπο αποδεχτεί τη συμφωνία αυτή και παραιτηθεί από το δικαίωμα προσφυγής σε οποιοδήποτε άλλο μέσο θεραπείας, εκδίδεται απόφαση αμοιβαίου διακανονισμού.

Γ. Διαιτησία

• Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων ΚΜ, το θιγόμενο πρόσωπο μπορεί να υποβάλει αίτηση συγκρότησης Συμβουλευτικής Επιτροπής, προκειμένου να γνωμοδοτήσει σχετικά με τον τρόπο επίλυσης της αμφισβητούμενης διαφοράς.

• Η Συμβουλευτική Επιτροπή παραδίδει τη γνώμη της εντός 6 μηνών (με δυνατότητα παράτασης για 3 μήνες) από τη σύστασή της.

• Ακολούθως, οι αρμόδιες αρχές καταλήγουν σε συμφωνία για την επίλυση της διαφοράς εντός έξι μηνών από την κοινοποίηση της γνώμης της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να λάβουν απόφαση που αποκλίνει από τη γνώμη της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Ωστόσο, εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία, δεσμεύονται από τη γνώμη της Συμβουλευτικής Επιτροπής.

• Η οριστική απόφαση κοινοποιείται στο θιγόμενο πρόσωπο. Εφόσον το θιγόμενο πρόσωπο αποδεχθεί την οριστική απόφαση και παραιτηθεί από το δικαίωμα προσφυγής σε οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή μέσο, εκδίδεται απόφαση αμοιβαίου διακανονισμού.

• Η οριστική απόφαση δημοσιεύεται ολόκληρη ή σε περίληψη, κατά περίπτωση.

• Η Αρμόδια Αρχή μπορεί να συμφωνήσει με τις αρμόδιες αρχές των άλλων ενδιαφερόμενων ΚΜ να συστήσουν Επιτροπή Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών, η οποία, αντί της Συμβουλευτικής Επιτροπής, εκδίδει γνώμη σχετικά με τον τρόπο επίλυσης της αμφισβητούμενης διαφοράς.

• Η Επιτροπή μπορεί να εφαρμόζει κατά περίπτωση, άλλες διαδικασίες ή τεχνικές εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας «τελικής προσφοράς» («τελευταία καλύτερη προσφορά»).

V. Ρυθμίσεις στον Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια

α. Απαλλαγή δωρεών κινητών περιουσιακών στοιχείων υπό όρους (άρθρο 43 του ν. 2961/2001).

• Θεσπίζεται η απαλλαγή από τη φορολογία των δωρεών κινητής περιουσίας Έλληνα υπηκόου, υπό τις εξής προϋποθέσεις:

• Η κινητή περιουσία να βρίσκεται στο εξωτερικό

• Ο φορολογούμενος να κατοικεί στο εξωτερικό για δέκα (10) τουλάχιστον συναπτά έτη

• Να μην έχει παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) ετών από ενδεχόμενη μετεγκατάσταση στην Ελλάδα

• Τα κινητά να μην έχουν αποκτηθεί στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα δώδεκα (12) έτη.

β. Υπολογισμός του φόρου χρηματικών δωρεών και γονικών παροχών (άρθρο 44 του ν. 2961/2001)

• Οι χρηματικές δωρεές και γονικές παροχές που συνιστώνται από τους γονείς προς τα παιδιά τους για αγορά πρώτης κατοικίας είναι πλέον αφορολόγητες μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ.

• Ισχύει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

VI. Λοιπές ρυθμίσεις του Ν. 4714/2020

α. Απαλλαγές από δασμούς, Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και Φόρο Κατανάλωσης υπό όρους των ειδών για τον εφοδιασμό επαγγελματικών πλοίων (άρθρο 10 του ν. 438/1976)

• Απαλλάσσονται από δασμούς, Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και Φόρο Κατανάλωσης αποκλειστικά απαριθμούμενων ειδών εφοδιασμού επαγγελματικών πλοίων.