Audyt i usługi atestacyjne
Niezależność i dyscyplina, która gwarantuje zaufanie i przejrzystość interesariuszom i społeczeństwu.
Udział biegłych rewidentów w inwentaryzacji w czasie epidemii
W związku z pandemią pojawiły się liczne trudności z realizacją obowiązków niezbędnych do prawidłowego sporządzenia sprawozdań finansowych. Jedną z nich jest kwestia inwentaryzacji aktywów. Jednostki mają problem zarówno z organizacją spisu z natury we własnym zakresie, przede wszystkim ze względu na konieczność spełnienia dodatkowych wymogów sanitarnych, jak i z umożliwieniem uczestnictwa w inwentaryzacji przedstawiciela biegłego rewidenta.
Warto podkreślić, że wymagania wynikające z obowiązujących przepisów nie zostały zmienione w wyniku pandemii. Oznacza to, że jednostki są zobowiązane do przeprowadzenia inwentaryzacji zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 26 Ustawy o rachunkowości, a biegły rewident, w przypadku, gdy zapasy są istotne dla sprawozdania finansowego, jest zobowiązany uzyskać wystarczające i odpowiednie dowody badania dotyczące istnienia i stanu zapasów poprzez obecność podczas spisu z natury, chyba że jest to niewykonalne (patrz KSB 501 Dowody badania – szczegółowe rozważania dla wybranych pozycji).
W konsekwencji, biegli rewidenci muszą korzystać z innych możliwości celu wypełnienia powyższych obowiązków.
Coraz popularniejsze staje się wykorzystanie wszelkiego typu mediów i urządzeń w celu zapewnienia uczestnictwa w inwentaryzacji w sposób wirtualny. Metoda ta związana jest nieodłącznie z dodatkowym ryzykiem, na które wskazuje również PANA, wynikającym chociażby z konieczności zaufania pracownikom jednostki obsługującym urządzenia do wirtualnego przekazu. Jednakże firmy audytorskie wypracowały procedury, które, po spełnieniu szeregu warunków, pozwalają na wykorzystanie obecności wirtualnej i w ten sposób wypełnienie obowiązku uczestnictwa w spisie. Ze względu na podwyższone ryzyko, metoda ta nie będzie zawsze wystarczająca.
Kolejnym rozwiązaniem jest udział w inwentaryzacji w innym terminie. W takim przypadku, biegły rewident wykonuje lub obserwuje spis z natury w innym terminie oraz przeprowadza procedury badania w odniesieniu do transakcji, które nastąpiły w międzyczasie. Rozwiązanie to będzie miało zwłaszcza zastosowanie, jeśli obroty magazynowe ulegną znacznemu zmniejszeniu. Niemniej, ta metoda również wiąże się z dodatkowym ryzykiem i należy chociażby rozważyć, jaki wpływ ma upływ czasu między wykonaniem procedur przez biegłego rewidenta a dniem bilansowym.
Inne możliwości wystąpią w przypadku, gdy inwentaryzacji podlegają zapasy oddane przez jednostki w posiadanie kontrahentom. Wówczas, zarówno jednostka, jak i biegły rewident mogą polegać na potwierdzeniu otrzymanym od strony trzeciej w odniesieniu do ilości i stanu zapasów.
Jeżeli natomiast obecność podczas spisu z natury zapasów jest niewykonalna, w niektórych przypadkach mogą zostać zastosowane alternatywne procedury badania (patrz również KSB 501 Dowody badania – szczegółowe rozważania dla wybranych pozycji). Taką alternatywną procedurą może być na przykład inspekcja dokumentacji sprzedaży po dacie spisu określonych pozycji zapasów nabytych lub zakupionych przed dniem spisu z natury.
Warto jednakże podkreślić, że jakiekolwiek procedury alternatywne zastosowane w miejsce fizycznej obecności podczas spisu z natury wymagają zachowania zawodowego sceptycyzmu, a każde podejście do badania zapasów wymaga uwzględnienia jakości ewidencji zapasów oraz wewnętrznej kontroli jednostki nad zapasami.
W sytuacji, gdy nie będzie możliwe uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania dotyczących istnienia i stanu zapasów w drodze uczestnictwa w procesie inwentaryzacji lub też przeprowadzenia alternatywnych procedur badania, biegły rewident modyfikuje opinię w sprawozdaniu biegłego rewidenta na skutek ograniczenia zakresu badania, zgodnie z zapisami KSB 705 Modyfikacje opinii w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta.
Autor: Iwona Polenceusz, Senior Manager w Dziale Audytu
Fragmenty artykułu ukazały się na portalu prawo.pl.